“Chúng tôi đã nhận được sự ủng hộ hết mình từ Indonesia, Malaysia và những quốc gia khác. Tuy nhiên, cho đến hiện tại, Singapore và Myanmar vẫn còn tỏ ra dè dặt”, ông Alkatiri cho biết trong một bài phỏng vấn tại thủ đô Dili, và bổ sung thêm rằng “thật may mắn vì hai quốc gia này đã bắt đầu chấp nhận thảo luận vấn đề một cách cởi mở”
“Chúng tôi đang nỗ lực hết sức để gia nhập khối ASEAN… tôi thực sự tin rằng, Đông Timor sẽ sớm trở thành một thành viên chính thức trong tổ chức ASEAN” – đây là những chia sẽ của ông trong bài phỏng vấn độc quyền đầu tiên với một hãng truyền thông nước ngoài, kể từ khi ông nhậm chức thủ tướng vào tháng 9.
Đông Timor từng là một thuộc địa của Bồ Đào Nha. Quốc gia này đã tuyên bố độc lập vào năm 1975, nhưng lại bị xâm chiếm và sáp nhập vào Indonesia cũng trong năm đó. Và họ một lần nữa tuyên bố độc lập vào tháng 5 năm 2002, sau cuộc trưng cầu ý dân năm 1999, khi mà người dân nước này đã biểu quyết tách khỏi Indonesia sau 24 năm bị lệ thuộc.
Năm 2011, họ đã trình đề nghị lên ASEAN, mong muốn được trở thành thành viên thứ 11 của khối. Tuy nhiên, một số thành viên ASEAN khá lạnh nhạt với đề nghị này. Singapore là một ví dụ. Họ từng bộc lộ sự quan ngại rằng Đông Timor không có đủ nguồn lực nhân sự để bắt kịp với lịch trình hội nghị dày đặt của khối ASEAN.
Ông Alkatiri nói rằng, mặc dù quốc gia nhỏ của ông chỉ có khoảng 1,2 triệu người, và nằm cạnh khu vực Nam Thái Bình Dương, nhưng Đông Timor vẫn xứng đáng được trở thành một phần trong khối ASEAN. Bởi vì sự gia nhập của họ cũng sẽ tạo ra những lợi ích về kinh tế, thương mại và an ninh cho khối.
Dù có được nguồn thu từ khai thác dầu thô và gas từ năm 2005, Đông Timor vẫn đang là một trong những quốc gia nghèo nhất tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Các số liệu thống kê chính thức chỉ ra rằng, khoảng 40% dân số của quốc gia này đang sống dưới mức nghèo.
Alkatiri đã xác nhận rằng, ông sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng sau tại Philippines, dưới tư cách của một quan sát viên. Ông cho biết, “Tại đây, tôi sẽ tiếp tục các vận động hành lang, xúc tiến cho kế hoạch trở thành thành viên chính thức của khối ASEAN”.
Cho đến hiện tại, các bước chuẩn bị của Đông Timor để được kết nạp vào ASEAN bao gồm: những chương trình cấp quốc gia về nhận thức đối với khối ASEAN, thành lập Ban thư ký ASEAN Quốc gia, nâng cao năng lực quốc gia bằng hoạt động đào tạo, đối thoại, tham gia vào Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) và các hội nghị khu vực và toàn cầu khác, và xây dựng cũng như củng cố các đại sứ quan tại tất cả các nước thành viên ASEAN.
ASEAN được thành lập năm 1967, bởi các nước Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan. Tổ chức này đã kết nạp thêm các quốc gia: Brunei (1984), Việt Nam (1995), Lào và Myanmar (1997), và Campuchia (1999).
Về mối quan hệ với Nhật Bản, ông Alkatiri vô cùng cảm ơn những đóng góp từ quốc gia này vào tiến trình xây dựng hòa bình của Đông Timor trong những năm qua, và mong muốn nhận được sự hỗ trợ sâu hơn hơn trong lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực.
Đặt biệt, ông bày tỏ niềm hi vọng rằng, Nhật Bản sẽ tạo ra nhiều cơ hội hơn cho người dân Đông Timor được tiếp nhận nền giáo dục Nhật Bản, cũng như những hỗ trợ đào tạo dạy nghề tại Đông Timor.
Nhà xuất bản Công Thương
