Giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế chất thải (3R)

Di?n ?àn l?n này có ch? ?? “Thúc ??y 3R và s? d?ng hi?u qu? tài nguyên h??ng t?i th?c hi?n Ch??ng trình ngh? s? 2030 v? phát tri?n b?n v?ng”. Các c? quan t? ch?c Di?n ?àn g?m Chính ph? Úc, Chính quy?n ti?u bang Nam Úc, Trung tâm Phát tri?n vùng Liên h?p qu?c (UNCRD), B? Môi tr??ng Nh?t B?n (MOEJ), T? ch?c nghiên c?u khoa h?c và công nghi?p kh?i th?nh v??ng chung (CSIRO). Tham d? Di?n ?àn có kho?ng 500 ??i bi?u c?a 41 n??c trong khu v?c châu Á – Thái Bình D??ng (trong ?ó có kho?ng 18 B?, Th? tr??ng) và nhi?u t? ch?c qu?c t?, c? quan nghiên c?u, doanh nghi?p… ho?t ??ng trong l?nh v?c 3R, qu?n lý ch?t th?i.

M?c tiêu chung c?a Di?n ?àn là nh?m th?o lu?n, trao ??i v? các gi?i pháp thúc ??y 3R và hi?u qu? tài nguyên ?? th?c hi?n Ch??ng trình ngh? s? 2030 v? phát tri?n b?n v?ng (PTBV), c? th? v?: 3R và xây d?ng các ?ô th? thông minh, ch?ng ch?u v?i bi?n ??i khí h?u; 3R và qu?n lý ch?t th?i khu v?c nông thôn; công ngh? v? 3R, qu?n lý ch?t th?i; 3R và các doanh nghi?p nh? và v?a (SME); thi?t l?p các m?ng l??i gi?a các thành ph? v? 3R và; t?ng c??ng s? ?óng góp c?a hóa h?c xanh (green chemistry) ?? gi?m thi?u ch?t th?i nguy h?i.

Ph?n d?n ?? c?a Di?n ?àn ?ã ?? c?p ??n vai trò c?a 3R trong thúc ??y th?c hi?n n?n kinh t? tu?n hoàn (circular economy – CE). Kinh t? tu?n hoàn là n?n kinh t? công nghi?p thúc ??y hi?u qu? tài nguyên, nâng cao n?ng su?t v?i hai thành t? tu?n hoàn v?t ch?t g?m: (i) các ch?t th?i h?u c? ???c tái s? d?ng, tái ch? ?? tr? v? t? nhiên ho?c thu h?i n?ng l??ng; (ii) các ch?t th?i vô c? ???c tái s? d?ng, s?a ch?a, tái ch?… thu h?i v?t li?u ho?c n?ng l??ng. N?n kinh t? tuy?n tính (linear economy) hi?n nay ?ang r?t lãng phí tài nguyên v?i ph??ng th?c x? lý cu?i ???ng ?ng (end-of-pipe). Ví d?, l??ng v?t ch?t ??u vào c?a m?t s? lo?i s?n ph?m m?i ??c tính kho?ng 3,2 nghìn t? USD hàng n?m trên toàn c?u, trong ?ó kho?ng 2,4 nghìn t? USD, t??ng ???ng 80% ?ang b? m?t mát ? các bãi chôn l?p rác th?i. N?n kinh t? tu?n hoàn s? giúp tránh ???c nh?ng m?t mát v? v?t ch?t này thông qua các gi?i pháp hi?u qu? tài nguyên, công nghi?p sinh thái, c?ng sinh công nghi?p và không-ch?t th?i (zero waste)… nh? ?ang th?c hi?n ? Trung Qu?c, Nh?t B?n, châu Âu và nhi?u n??c khác.

3R có vai trò quan tr?ng trong vi?c th?c hi?n các m?c tiêu phát tri?n b?n v?ng 2030 (SDGs)

Các gi?i pháp 3R có vai trò l?n trong vi?c th?c thi các SDGs, c? th? là các m?c tiêu liên quan ??n hi?u qu? tài nguyên (SDG 8) và s?n xu?t và tiêu dùng b?n v?ng (SDG 12). 3R thúc ??y hi?u qu? tài nguyên, nâng cao n?ng su?t qua ?ó ?óng góp ?? ??t ???c các m?c tiêu SDGs t? các góc ?? gi?m ch?t th?i, gi?m phát th?i cac-bon, t?o ra vi?c làm… Nghiên c?u c?a CSIRO cho th?y hoàn toàn có th? ??t ???c vi?c “tách r?i” s? tiêu t?n tài nguyên, ô nhi?m môi tr??ng và t?ng tr??ng kinh t?, trong ?ó 3R có vai trò r?t quan tr?ng. Th?i gian qua, Trung Qu?c ?ã ban hành và th?c hi?n lu?t v? thúc ??y th?c hi?n n?n kinh t? tu?n hoàn. Chính ph? ?ã ??u t?, ban hành các chính sách khuy?n khích, th?c hi?n các mô hình khu công nghi?p sinh thái, các mô hình kinh t? tu?n hoàn và nhân r?ng trên toàn qu?c.

Th?c hi?n 3R và hi?u qu? tài nguyên ?? h??ng t?i xây d?ng ?ô th? ch?ng ch?u v?i bi?n ??i khí h?u

Hi?n nay, các ?ô th? ? Châu Á – Thai Bình D??ng ?ang ch?u các tác ??ng ngày càng t?ng c?a bi?n ??i khí h?u và thiên tai. Xu h??ng chung là ch?t th?i do thiên tai (D-waste) gây ra ? các thành ph? s? ngày càng gia t?ng, là v?n ?? c?n ???c quan tâm. 3R và hi?u qu? tài nguyên s? góp ph?n gi?i quy?t ch?t th?i ?ô th?, góp ph?n t?ng tính ch?ng ch?u, ??ng th?i gi?m phát th?i khí nhà kính, t?o ra vi?c làm. Di?n ?àn khuy?n ngh? các qu?c gia c?n nhìn nh?n ??n m?i t??ng quan m?t thi?t gi?a qu?n lý ch?t th?i và tính ch?ng ch?u v?i bi?n ??i khí h?u c?a các thành ph? và c?ng ??ng. C?n thay ??i chính sách và th? ch? nh?m l?ng ghép 3R và hi?u qu? tài nguyên vào các chi?n l??c và gi?i pháp gi?m nh? bi?n ??i khí h?u và gi?m thi?u r?i ro thiên tai.

N?m 2016, các B? tr??ng Môi tr??ng c?a n??c G7 ?ã thông qua Khung Toyama v? tu?n hoàn v?t ch?t (Toyama Framework), thúc ??y s? d?ng hi?u qu? tài nguyên. Nh?t B?n hi?n ?ang xây d?ng chính sách v? qu?n lý ch?t th?i do thiên tai gây ra (D-waste). ? Singapore, Chính ph? ?ang th?c hi?n chi?n l??c gi?m thi?u h??ng t?i không-ch?t th?i (zero-waste), tái ch?, thu h?i n?ng l??ng, gi?m ch?t th?i ph?i chôn l?p…, góp ph?n ??t ???c thành ph? ch?ng ch?u v?i bi?n ??i khí h?u.

Thúc ??y 3R trong qu?n lý ch?t th?i khu v?c nông thôn ?? phát tri?n ??ng ??u gi?a các vùng

Ch?t th?i sinh kh?i (biomass) phát sinh hi?n nay vào kho?ng 13 t? t?n/n?m trên toàn c?u, th??ng ? nông thôn và có liên quan m?t thi?t ??n các m?c tiêu 2, 7, 12, 13, 15 c?a SDGs. Ch?t th?i nông thôn th??ng không ???c thu gom t?t nh? ? ?ô th?; ch? y?u ???c chôn l?p ? các bãi m?; gây tác ??ng ??n s?c kh?e con ng??i và ô nhi?m môi tr??ng. Th?c hi?n các ch??ng trình, gi?i pháp 3Rs s? cung c?p nh?ng c? h?i kinh t? tu?n hoàn cho khu v?c nông thôn c?a khu v?c Châu Á – Thái Bình D??ng. Các qu?c gia c?n t?ng c??ng chính sách, ch??ng trình và th? ch? thúc ??y n?n kinh t? tu?n hoàn t?i khu v?c nông thôn; t?n d?ng hi?u qu? các lo?i ch?t th?i sinh kh?i; qua ?ó thúc ??y phát tri?n ??ng ??u gi?a ?ô th? và nông thôn.

? ?n ??, t?ng l??ng ch?t th?i sinh kh?i vào kho?ng 915 tri?u t?n/n?m và n??c này ?ang ??y m?nh t?n d?ng ?? s?n xu?t n?ng l??ng; ph?n ??u ??t 40% n?ng l??ng tiêu th? t? các ngu?n không hóa th?ch vào n?m 2030. Nhi?u n??c châu Á c?ng ??y m?nh t?n d?ng thành ph?n h?u c? cao trong ch?t th?i nông thôn ?? s?n xu?t phân compost b?ng các công ngh? t?p trung và phi t?p trung, qua ?ó ti?t ki?m tài nguyên, t?ng thu nh?p, t?o vi?c làm và có th? gi?m ??n 30% l??ng ch?t th?i ph?i chôn l?p.

Phát tri?n công ngh? và th?c hành t?t, thúc ??y ??i m?i, sáng t?o c?a kh?i t? nhân trong th?c hi?n 3R

Công ngh? 3R góp ph?n t?o ra nh?ng c? h?i kinh doanh b?n v?ng, ??t ???c thành công kinh t?. Các chính sách và ch??ng trình c?a Chính ph? s? giúp cung c?p khung quy ??nh và ?i?u ki?n thu?n l?i giúp ??m b?o hoàn v?n ??u t? cho công ngh? 3R t? khu v?c t? nhân. Các d? án h?p tác qu?c t?, h?p tác công t? (PPPs) và các ch??ng trình nghiên c?u v?i h? tr? qu?c t? là r?t c?n thi?t cho vi?c thúc ??y R&D v? 3R. Các qu?c gia c?n nh?n th?c ???c t?m quan tr?ng c?a s? h?p tác gi?a ba khu v?c (chính ph?-t? nhân-các t? ch?c nghiên c?u khoa h?c) trong vi?c nghiên c?u và phát tri?n 3R và chuy?n giao công ngh?. Các n??c c?n có chính sách khuy?n khích ngân hàng t? nhân, nh?ng qu? ??u t? trong n??c và qu?c t? trong phát tri?n công ngh? 3R.

? Nh?t B?n, công ty Kaiho Sangyo ?ã thi?t l?p tiêu chu?n tái s? d?ng (JRS) dành cho ??ng c? ô tô và thi?t l?p các th? tr??ng/??u giá các lo?i ??ng c? ?ã qua s? d?ng. Công ty Dowa, là công ty khai khoáng gây ô nhi?m, sau ?ó chuy?n sang tái ch? ch?t th?i ?i?n t? t? 1970 và ?ã thu ???c k?t qu? t?t.

Th?c hi?n xanh hóa các doanh nghi?p v?a và nh? ?? h??ng t?i s? d?ng hi?u qu? tài nguyên

“Xanh” hóa các doanh nghi?p v?a và nh? (SMEs) s? thúc ??y th?c hi?n 3R và s? d?ng hi?u qu? tài nguyên. Chính ph? các n??c c?n h? tr? SMEs trong ph?i h?p ngu?n l?c hi?u qu? trong chu?i cung ?ng qua các chính sách, th? ch?, gi?i pháp tài chính phù h?p và c? ch? h?p tác. Chính ph? c?n h? tr? nh?ng bi?n pháp d?a vào thông tin (ví d? nh? nhãn sinh thái) trong vi?c nâng cao ý th?c c?a ng??i tiêu dùng và SMEs trong nhu c?u và l?i ích c?a vi?c “xanh” hóa chu?i cung ?ng. C?n thúc ??y các mô hình h?p tác gi?a các doanh nghi?p, gi?a chính ph? v?i doanh nghi?p. Các doanh nghi?p l?n c?n thi?t l?p các tiêu chu?n “xanh” ??i v?i các SMEs ph?i ?áp ?ng khi cung c?p các s?n ph?m, d?ch v?.

?n ?? hi?n có 46 tri?u doanh nghi?p v?a, nh? và siêu nh? (MSME), ?óng góp 38% GDP, hi?n ?ang tích c?c th?c hi?n ch??ng trình “không tác ??ng, không s?n ph?m l?i” (zero defect, zero effect). ? Hàn Qu?c, Chính ph? h? tr? các SME v? công ngh? và th??ng m?i hóa công ngh?, thúc ??y ng??i tiêu dùng s? d?ng các s?n ph?m xanh t? các SME, dán nhãn sinh thái, thân thi?n môi tr??ng. Nh?t B?n ?ã ban hành các lu?t tái ch?, thúc ??y KCN sinh thái, dán nhãn xanh, thúc ??y tiêu dùng s?n ph?m xanh.

Thúc ??y m?ng l??i gi?a các thành ph? và h?p tác v? 3R

H?p tác gi?a Chính ph? và doanh nghi?p, gi?a các doanh nghi?p và gi?a các ngành có vai trò r?t quan tr?ng trong vi?c “xanh” hóa các ho?t ??ng kinh doanh và chu?i cung ?ng. ??n th?i, s? h?p tác gi?a các thành ph? có th? t?ng thêm c? h?i phát tri?n n?n kinh t? tu?n hoàn. M?ng l??i h?p tác gi?a các thành ph? r?t c?n thi?t trong vi?c t?ng c??ng ngu?n l?c cho thu h?i, tái ch? ch?t th?i và c?ng sinh công nghi?p. Các n??c trong khu v?c c?n ??y m?nh h?p tác gi?a các thành ph?, gi?a các quôc gia ?? có th? mang l?i nh?ng gi?i pháp ý ngh?a cho qu?n lý ch?t th?i và 3R.

Thúc ??y th?c hi?n hóa h?c xanh ?? gi?m thi?u các ch?t th?i nguy h?i

Hóa h?c xanh (green chemistry) ???c ??nh ngh?a “là ngành hóa h?c và k? thu?t khuy?n khích vi?c thi?t k? các s?n ph?m và quá trình gi?m thi?u vi?c s? d?ng và t?o ra các ch?t ??c h?i”. Hóa h?c xanh tìm cách gi?m thi?u và ng?n ng?a ô nhi?m t?i ngu?n c?a nó, qua ?ó có th? mang l?i nhi?u l?i ích xã h?i, kinh t? và môi tr??ng. Chính ph? các n??c c?n chú tr?ng ??y m?nh áp d?ng công ngh? hóa h?c xanh trong các chính sách và ch??ng trình phát tri?n ?? t?o c? h?i kinh doanh b?n v?ng thông qua vi?c gi?m b?t các ch?t hóa h?c và ch?t th?i nguy h?i. Nghiên c?u, h?p tác qu?c t?, h? tr? tài chính, ki?n th?c và chuy?n giao công ngh? là r?t c?n thi?t trong vi?c thúc ??y công ngh? hóa h?c xanh. Di?n ?àn 3R c?n ti?p t?c ch? ra nh?ng công ngh? m?i nh? công ngh? hóa h?c xanh, công ngh? nano… trong vi?c thúc ??y 3R và hi?u qu? tài nguyên trong khu v?c.

?oàn Vi?t Nam tham d? Di?n ?àn có ??i di?n B? Tài nguyên và Môi tr??ng, B? Công Th??ng, B? Xây d?ng, S? Tài nguyên và Môi tr??ng Thành ph? H? Chí Minh.