Cuộc 'thập tự chinh' của AI

Cho tới nay, các chatbot AI đã cho thấy khả năng giữ chân người dùng hiệu quả. Chúng trả lời được mọi câu hỏi nhờ tóm tắt bài viết từ các nhà xuất bản tin tức. Sau khi được đáp ứng mọi nhu cầu, người dùng không còn muốn truy cập báo chí hay các nguồn thông tin khác nữa.

Theo một nghiên cứu toàn diện về AI của Google, tính năng tóm tắt thông tin được AI hỗ trợ, thường hiện phía trên kết quả tìm kiếm thông thường,đã làm giảm lưu lượng truy cập vào các trang web hơn 34%.

CEO của DotDash Meredith, đơn vị xuất bản trang People, Better Homes & Gardens và Food & Wine, gần đây cho biết công ty đang chuẩn bị cho kịch bản Google Zero, khi kết quả tìm kiếm từ Google không mang lại lượt truy cập nào.

Một số người suy đoán rằng lượng truy cập giảm vì tình trạng trên là một phần lý do khiến các trang tin như Business Insider và Daily Dot gần đây sa thải nhân viên. "Business Insider được xây dựng trong bối cảnh mạng Internet kiểu cũ, điều sắp không còn tồn tại nữa", một cựu nhân viên gần đây cho biết.

Đối thủ “nặng ký” của giới xuất bản

Theo báo cáo về AI của Google, công bố tháng 5/2024, các nền tảng ChatGPT, Claude, Grok, Perplexity và các sản phẩm hỗ trợ AI khác đã trở thành công cụ tìm kiếm cho hơn 25% người Mỹ.

Trong vài tháng qua, một số nhà xuất bản tin tức khi được hỏi đều coi AI là mối đe dọa hiện hữu đối với họ. Rich Caccappolo, Phó chủ tịch truyền thông tại công ty xuất bản tờ Daily Mail, tờ báo có lượng phát hành lớn nhất Vương quốc Anh, nói rằng tính năng tóm tắt thông tin làm giảm lưu lượng truy cập họ nhận được từ các lượt tìm kiếm, điều trực tiếp làm suy yếu mô hình doanh thu số.

Các nhà xuất bản sách, đặc biệt là sách phi hư cấu và sách giáo khoa, cũng dự đoán doanh số sẽ giảm mạnh, vì AI có thể tóm tắt sách của họ và đưa ra lời giải thích chi tiết về nội dung.

Giới xuất bản phản ứng

Trước tình trạng này, họ đã phản ứng theo hai cách. Đầu tiên là hành động pháp lý. Ít nhất 12 vụ kiện do hơn 20 nhà xuất bản là nguyên đơn đã được đệ trình chống lại các công ty AI. Tuy nhiên, kết quả xét xử là không chắc chắn và các vụ kiện chỉ có thể được quyết định sau khi thiệt hại không thể khắc phục được đã xảy ra.

Phản ứng thứ hai là thực hiện các thỏa thuận với các công ty AI, cho phép công cụ của họ tóm tắt các bài viết hoặc sử dụng nội dung biên tập. Một số đơn vị tin tức, chẳng hạn như The Atlantic, đang theo đuổi cả hai chiến lược (có quan hệ đối tác với OpenAI trong khi kiện Cohere).

Ít nhất 72 thỏa thuận cấp phép đã được thực hiện giữa các nhà xuất bản tin tức và các công ty AI trong hai năm qua. Tuy nhiên, việc đạt được các thỏa thuận này không phải là nhiệm vụ dễ dàng.

Trong khi chưa có mức giá chuẩn nào cho một bài báo hay một cuốn sách được dùng trong phát triển AI, các công ty AI biết họ muốn loại nội dung nào và họ đang tìm cách sử dụng loại nội dung đó mà không phải trả tiền.

Một vấn đề khác là các nội dung khác nhau cũng có có giá trị khác nhau đối với các AI khác nhau. Công ty truyền thông kỹ thuật số Ziff Davis nhận thấy rằng nội dung từ các nguồn "có uy tín cao", như các tờ báo và tạp chí lớn, có vẻ hấp dẫn hơn đối với các công ty AI so với các bài đăng trên blog và phương tiện truyền thông xã hội. Dù vậy, vẫn chưa có một quy chuẩn nào về loại nội dung phù hợp nhất với AI.

Ngoài ra, quyền đàm phán của giới xuất bản tin tức cũng bị hạn chế vì họ không có cách nào ngăn một công ty AI sử dụng tác phẩm của họ. Các công ty AI thường giữ bí mật dữ liệu đào tạo và vì không có cách nào dễ dàng để các kênh tin tức kiểm tra xem chatbot nào đang tóm tắt các bài viết của họ.

Nguy cơ diệt vong?

Giới xuất bản tin tức sẽ đi về đâu khi AI đang tước đi độc giả của họ? Trong trường hợp các nhà xuất bản tin tức phải đóng cửa, một số nhà báo vẫn có thể trụ lại được. Giờ đây, họ có thể cung cấp thông tin chất lượng cao thông qua Substack, YouTube và thậm chí cả TikTok.

Tuy nhiên, không phải tất cả phóng viên đều có thể dễ dàng chuyển sang các nền tảng này. Báo chí điều tra, vạch trần hành vi sai trái của những người có quyền và các công ty lớn, đòi hỏi nhiều nguồn lực, điều những người làm nghề báo chí tự do không thể được hỗ trợ.

Trên thực tế, có những dấu hiệu cho thấy các công ty AI tin rằng giới xuất bản không còn cần thiết cho xã hội nữa. Vào tháng 12/2024, tại Hội nghị thượng đỉnh DealBook của tờ New York Times, CEO của OpenAI, Sam Altman đã được hỏi rằng các nhà văn nên cảm thấy thế nào về việc tác phẩm của họ được sử dụng để đào tạo AI.

"Tôi nghĩ rằng chúng ta cần một thỏa thuận mới, cụ thể về tiêu chuẩn, giao thức hay cách thức những người sáng tạo được trả thù lao". Altman mô tả một cơ chế "tùy chọn", trong đó tác giả có thể nhận được "một khoản thanh toán nhỏ" khi tên, hình ảnh và phong cách của họ được AI sử dụng.

Giống như các ngành công nghiệp khác, những ông trùm ở Thung lũng Silicon dường như coi các tổ chức cũ, đã thành danh là những lực lượng trung gian cần bị loại bỏ để xã hội đạt năng suất làm việc cao hơn.

Uber đã nghiền nát ngành taxi truyền thống và hiện kiểm soát tiền lương, phúc lợi và khối lượng công việc của giới tài xế theo thuật toán. CEO Google Sundar Pichai dường như đang hình dung ra một tương lai tương tự đối với các nhà sáng tạo. "Tôi nghĩ rằng sẽ có một thị trường trong tương lai, nơi những người sáng tạo sẽ sáng tạo trực tiếp cho AI", ông nói.