Trong thời gian đầu hình thành, nghề công tác xã hội luôn phải đối mặt với những câu hỏi như: Làm thế nào để xác định được vấn đề hay nhu cầu của đối tượng một cách chính xác và khoa học? Nguyên nhân của những vấn đề đó là gì? Làm thế nào để có được kiến thức, sự hiểu biết một cách toàn diện về hệ thống thân chủ và môi trường xã hội? Những phương pháp nào có thể là hiệu quả để hỗ trợ đối tượng giải quyết vấn đề... công tác xã hội cần phải lý giải được những vấn đề cơ bản này trước khi tiếp cận và đưa ra những can thiệp chuyên sâu. Hệ thống các lý thuyết công tác xã hội sẽ là công cụ hữu hiệu cung cấp những câu trả lời xác đáng cho chúng ta. Thực tế trong thực hành nghề công tác xã hội, hệ thống lý thuyết khoa học rất quan trọng. Lý thuyết là nền tảng vững chắc và định hướng cho các hoạt động của nhân viên công tác xã hội. Lý thuyết công tác xã hội còn là cơ sở khoa học vững chắc để giải thích các hiện tượng và vấn đề xã hội.
Giáo trình “Lý thuyết công tác xã hội” được biên soạn với mục đích giúp sinh viên và nhân viên công tác xã hội hiểu thấu đáo hệ thống các lý thuyết vận dụng trong công tác xã hội. Ngoài ra giáo trình cũng cung cấp nhiều ví dụ thực tiễn, đa dạng để giúp sinh viên vận dụng một cách tốt nhất những lý thuyết này vào thực tiễn nghề nghiệp.
Do trong thực hành công tác xã hội hiện nay, một số thuật ngữ vẫn chưa có sự đồng nhất, nên trong giáo trình này Lý thuyết công tác xã hội này một số khái niệm được hiểu với nội hàm tương đương nhau. Cụ thể, viên xã hội, nhân viên công tác xã hội, cán sự xã hội, cán bộ xã hội được hiểu là như nhau; các khái niệm đối tượng, thân chủ, khách hàng cũng có ý nghĩa tương đương.
Giáo trình lý thuyết CTXH được kết cấu thành 5 chương gồm: - Chương I: Những vấn đề cơ bản về lý thuyết trong công tác xã hội
- Chương II: Một số quan điểm trong công tác xã hội
- Chương III: Một số lý thuyết vận dụng trong làm việc với cá nhân
- Chương IV: Một số lý thuyết vận dụng trong làm việc với nhóm, cộng đồng
- Chương V: Một số lý thuyết vận dụng trong quản trị công tác xã hội
Các lý thuyết trong giáo trình được trình bày theo từng phương pháp can thiệp đặc thù của công tác xã hội để giúp sinh viên và nhân viên xã hội làm việc một cách hiệu quả với thân chủ. Mặc dù giáo trình được cấu trúc theo cách này, trong thực tế những lý thuyết này sẽ vẫn có thể vận dụng các phương pháp công tác xã hội khác nhau tùy theo từng tình huống cụ thể.
Trong quá trình biên soạn giáo trình lý thuyết công tác xã hội, tác giả đã nhận được sự hỗ trợ chuyên môn cũng như được tham khảo những tài liệu giá trị của PGS.TS. Bùi Thị Xuân Mai; TS. Nguyễn Thái Lan và ThS. Nguyễn Thị Thanh Hương.
Mặc dù đã rất cố gắng trong việc biên soạn xong giáo trình khó tránh khỏi những hạn chế nhất định. Do đó, Tác giả đánh giá rất cao và mong nhận được góp ý của các chuyên gia nhằm hoàn thiện hơn nữa giáo trình này.
PGS.TS. Nguyễn Trung Hải