Thủ tướng: Không để trí tuệ, nền khoa học Việt Nam thua trên sân nhà

Th? t??ng Nguy?n Xuân Phúc, Phó Th? t??ng V? ??c ?am t?i d? h?i ngh? c?a Vi?n Hàn lâm Khoa h?c và Công ngh? Vi?t Nam. ?nh: VGP/Quang Hi?u

Sáng 27/12, t?i Hà N?i, Vi?n Hàn lâm Khoa h?c và Công ngh? Vi?t Nam t? ch?c h?i ngh? t?ng k?t công tác n?m 2016 và tri?n khai k? ho?ch n?m 2017. Th? t??ng Nguy?n Xuân Phúc, Phó Th? t??ng V? ??c ?am và lãnh ??o m?t s? b?, ngành ?ã ??n d?.

VAST ???c thành l?p n?m 1975, là t? ch?c ??u tàu trong h? th?ng khoa h?c và công ngh? (KHCN) qu?c gia. Vi?n ?i ??u c? n??c trong l?nh v?c nghiên c?u c? b?n, nghiên c?u và ?ng d?ng công ngh? cao nh? toán h?c, v?t lý, công ngh? nano, công ngh? sinh h?c, v?t li?u m?i, v? tinh vi?n thám, công ngh? v? tr?…; ??ng th?i ?ào t?o nhân l?c trình ?? cao cho ??t n??c.

Vi?n có 52 ??u m?i, h?n 4.000 cán b? viên ch?c, trong ?ó có g?n 220 giáo s? và phó giáo s?, 840 ti?n s? và ti?n s? khoa h?c. Hi?n nay, Vi?n duy trì h?p tác v?i 19 vi?n hàn lâm n?i ti?ng trên th? gi?i. ??c bi?t v? công ngh? v? tr?, Vi?n ?ã tri?n khai h?p tác v?i các c? quan hàng không l?n trên th? gi?i nh? C? quan Hàng không qu?c gia Hoa K? (NASA), C? quan Hàng không Pháp (CNES), C? quan Hàng không v? tr? Liên bang Nga (ROSCOSMOS).

N?m 2016, Vi?n công b? trên 2.000 công trình khoa h?c. Trong g?n 1.000 công trình ??ng trên các t?p chí qu?c t? thì có trên 740 công trình ??ng trên các t?p chí uy tín ??t chu?n ISI, s? l??ng ??ng ??u c? n??c.

N?m nay, Vi?n ?ã th?c hi?n 1.070 h?p ??ng KHCN v?i kinh phí trên 233 t? ??ng, trong ?ó g?n 850 h?p ??ng là ??n ??t hàng c?a doanh nghi?p. Vi?n c?ng có 9 công ngh? ?ã ???c chuy?n giao vào s?n xu?t và ??i s?ng thông qua các h?p ??ng và công ngh?.

Bi?u d??ng các k?t qu? mà VAST ?ã ??t ???c, Th? t??ng ?ánh giá, s? nghiên c?u c?a Vi?n ???c ??ng trên các t?p chí qu?c t? t?ng t? 15-20% là s? ti?n b? l?n. Vi?n ?ã ch? trì nghiên c?u xác ??nh nguyên nhân cá ch?t t?i các t?nh mi?n Trung, xác ??nh c? s? khoa h?c góp ph?n ch?ng minh các sai ph?m c?a Formosa Hà T?nh. Nhi?u nghiên c?u ?ã ?óng góp vào nh?ng v?n ?? nóng, nh?ng s? c? ? các vùng mi?n, v?i ??i s?ng kinh t?-xã h?i.

Trong 30 n?m ??i m?i, các th? h? nhà khoa h?c c?a Vi?n có nhi?u ?óng góp vào nh?ng thành t?u KHCN Vi?t Nam, ?em v? vinh quang cho T? qu?c và n?n khoa h?c n??c nhà, trong ?ó, Th? t??ng nêu 3 nhà khoa h?c n?i ti?ng c?a Vi?n là Giáo s?, Vi?n s? Tr?n ??i Ngh?a; Giáo s?, Vi?n s? Nguy?n V?n Hi?u; Giáo s?, Vi?n s? ??ng V? Minh.

Th? t??ng tin t??ng r?ng s? m?nh l?n nh?t c?a VAST tr??c h?t là làm sao không ?? trí tu? và n?n khoa h?c Vi?t Nam thua kém trên sân nhà. ?nh: VGP/Quang Hi?u

 

Không ?? trí tu? Vi?t Nam thua kém trên sân nhà

“Tôi tin t??ng r?ng s? m?nh l?n nh?t c?a VAST tr??c h?t là làm sao không ?? trí tu? và n?n khoa h?c Vi?t Nam thua kém trên sân nhà, ?? t? ?ó chúng ta có th? h?i nh?p vào chu?i giá tr? tri th?c toàn c?u m?t cách ch? ??ng v?i tinh th?n khai phóng, phát huy cao ?? lòng t? tôn dân t?c trong k? nguyên toàn c?u hóa và xu h??ng cu?c cách m?ng công nghi?p l?n th? 4”, Th? t??ng nêu rõ.

Vì v?y, ?ã ??n lúc Vi?n c?ng nh? các c? quan nghiên c?u khoa h?c trên c? n??c c?n nhìn l?i, suy ng?m và hành ??ng theo tinh th?n, quan ?i?m n?i ti?ng c?a m?t nhà lý lu?n, nhà khoa h?c v?i b? dày ho?t ??ng th?c ti?n, ?ó là c? T?ng Bí th? Tr??ng Chinh t?i ??i h?i ??ng toàn qu?c l?n th? 6: Nhìn th?ng vào s? th?t, ?ánh giá ?úng s? th?t, nói rõ s? th?t.

Tr??c các ý ki?n cho r?ng, n?n khoa h?c Vi?t Nam v?a y?u, v?a thi?u, Th? t??ng nh?n m?nh, “?i?u ?ó ?òi h?i chúng ta nhìn th?ng vào các thành qu? và các tác ??ng th?c ti?n c?a KHCN Vi?t Nam trong ??i s?ng kinh t?-xã h?i c?a ??t n??c”. “Thi?u ? ?ây ch?c h?n là thi?u th? ch?, c? ch? qu?n lý phù h?p, thi?u v?n ??u t? ch? là th? y?u. Y?u ? ?ây ch?c h?n là có y?u t? con ng??i, ??i ng? giáo s?, ti?n s?, các nhà k? thu?t c?a chúng ta ?ông, nh?ng các k?t qu? nghiên c?u c? b?n và nghiên c?u ?ng d?ng còn khiêm t?n, k? c? t? v?n chính sách”.

Vi?c nhi?u nhà s?n xu?t ??ng tr??c các v?n ?? liên quan ??n công ngh?, c?i ti?n thi?t b?, ch? y?u là tìm ??n các nhà s?n xu?t và ??n v? t? v?n n??c ngoài là m?t th?c t? c?n suy ngh?, là thách th?c và yêu c?u mà các nhà khoa h?c c?n kh?c ph?c, rút kinh nghi?m.

Th? t??ng cho r?ng, không ít ?? tài nghiên c?u còn n?ng tính lý thuy?t, ch? góp ph?n làm dày thêm các t? l?u tr? t?i các th? vi?n l?n. Nghiên c?u là c?n thi?t, nh?ng không g?n v?i th?c t?, không ?áp ?ng yêu c?u c?a th?c t? thì t? mình thua trên sân nhà. Chúng ta c? m?i mê nghiên c?u nh?ng v?n ?? cao siêu, mà không l?u ý nh?ng v?n ?? ??n gi?n c?a th?c t? ?? ??ng nhìn các doanh nghi?p Vi?t Nam ph?i chi tr? nh?ng kho?n ti?n l?n cho n??c ngoài, cho nh?ng v?n ?? mà không ph?i trong n??c không gi?i quy?t ???c.

“Các nhà khoa h?c Vi?t Nam có th? là các nhà khoa h?c t?t, nh?ng ch?a ch?c là các nhà t? v?n t?t”, Th? t??ng bày t?. ?ây là v?n ?? c?n thay ??i t? duy, k? n?ng và c? v?n hóa làm vi?c ?? b?t k?p th?c t?, c?ng nh? thích ?ng v?i c? ch? th? tr??ng.

B?n yêu c?u

Do v?y, th?i gian t?i, Th? t??ng nêu 4 yêu c?u ??i v?i VAST.

M?t là, song song v?i nghiên c?u khoa h?c c? b?n, c?n dành th?i gian, ngu?n l?c th?a ?áng ?? nghiên c?u áp d?ng các thành t?u khoa h?c vào th?c ti?n; ph?i t?o lên m?i liên k?t h?u c? gi?a nghiên c?u KHCN v?i s?n xu?t kinh doanh và kh?i nghi?p, ??ng th?i gi?m d?n tình tr?ng các doanh nghi?p trong n??c ?ang b? ra các chi phí l?n thuê các ??n v? t? v?n KHCN ? n??c ngoài m?i khi c?n c?i ti?n ho?c s?n xu?t thi?t b? và ph? tùng.

“Chính ph? ki?n t?o phát tri?n, hành ??ng, mà tr??c h?t là th? ch? c?ng nh? là lu?t pháp, thì vi?c chúng ta dành ngu?n l?c này ?? áp d?ng th?c ti?n là r?t quan tr?ng. Th? ch? nào ràng bu?c chúng ta ch? này? Vi?n và các nhà khoa h?c có th? lo cho doanh nghi?p, lo cho kh?i nghi?p nhi?u h?n n?a trong nghiên c?u. Vì sao quan tâm cho doanh nghi?p nh? th?? Vì doanh nghi?p gi?i quy?t lao ??ng, t?o thu ngân sách, gi?i quy?t vi?c làm, t?ng GDP. Khoa h?c ph?i h??ng theo h??ng này ?? ph?c v? s? phát tri?n”, Th? t??ng nêu rõ.

Hai là, KHCN c?ng ?ã ???c ??ng, Nhà n??c xác ??nh là n?n t?ng, ??ng l?c phát tri?n ??t n??c. Nh?ng ??n nay, vai trò ?ó ch?a ???c phát huy ?úng v?i ti?m n?ng c?a ng??i Vi?t Nam. Làm sao ?? th?c hi?n t?t ch? tr??ng này, h??ng ?i ra sao, ??u t? nh? th? nào? Nh?ng ?i?u này ?òi h?i Vi?n ph?i ti?n hành các nghiên c?u ??nh tính và ??nh l??ng, xây d?ng ?? xu?t thích h?p v?i Chính ph?. 

Th? ba, v? ?ào t?o, Vi?n không ng?ng n? l?c ?? kh?ng ??nh ch?t l??ng ?ào t?o trong b?i c?nh KHCN ?ang tác ??ng nhanh chóng m?nh m? ??n m?i m?t c?a ??i s?ng kinh t?-xã h?i. 

Th? t?, Vi?n c?ng c?n tinh g?n b? máy, áp d?ng ph??ng th?c qu?n lý phù h?p ?? thu hút và gi? chân nhân tài, sáng t?o ra các s?n ph?m và ý t??ng có tính ?ng d?ng cao, ph?c v? ng??i nông dân, c?ng ??ng doanh nghi?p, góp ph?n c? th?, thi?t th?c vào s? m?nh công nghi?p hóa, hi?n ??i hóa ?ang ??t ra m?t cách c?p bách. “Nhi?u khi t?ng n?c hành chính c?n tr? s? phát tri?n, mà ?ây là c? quan khoa h?c thì t? ch?c, b? máy càng c?n khoa h?c h?n ?? ph?c v? s? phát tri?n ?ó”, Th? t??ng chia s?.

 

… và 5 ‘??t hàng’

T?i h?i ngh? này, Th? t??ng nêu 5 “??t hàng” ??i v?i VAST. ?ó là, nghiên c?u và ?? xu?t các gi?i pháp s? d?ng tài nguyên khoáng s?n h?p lý, nh?m nâng cao giá tr? và gi?m lãng phí ??t ?ai và tài nguyên qu?c gia.

?? xu?t các gi?i pháp KHCN trong vi?c theo dõi ki?m soát và x? lý môi tr??ng, c?ng nh? kh?c ph?c h?u qu? và thích ?ng t?i ?u v?i các thách th?c c?a bi?n ??i khí h?u.

Nghiên c?u áp d?ng KHCN trong vi?c s?n xu?t hàng hóa, chú tr?ng y?u t? thân thi?n môi tr??ng, phù h?p v?i ?i?u ki?n khí h?u Vi?t Nam, gi?m giá thành s?n ph?m, t?ng s?c c?nh tranh cho hàng hóa s?n xu?t t?i Vi?t Nam.

Áp d?ng KHCN vào ch? bi?n sâu, b?o qu?n l??ng th?c, th?c ph?m, m? r?ng chu?i giá tr? gia t?ng cho nông s?n Vi?t Nam, nâng c?p v? th? c?a n?n nông nghi?p Vi?t Nam ? n?c thang cao h?n trong chu?i giá tr? toàn c?u.

Nghiên c?u ?? xu?t các gi?i pháp nâng cao n?ng l?c c?nh tranh cho các ngành, l?nh v?c then ch?t c?a qu?c gia, ??c bi?t là nông nghi?p công ngh? cao, trí tu? nhân t?o, s?n xu?t các d??c li?u th? h? m?i, công ngh? nano…

Nh?n m?nh nhi?m v? kh?i nghi?p là quan tr?ng, Th? t??ng mong mu?n t? nh?ng nghiên c?u, ý t??ng khoa h?c c?a VAST, s? có nh?ng nhà kh?i nghi?p thành công ? trong n??c và qu?c t?. Ngay trong lòng c?a Vi?n c?ng có các nhà kh?i nghi?p xu?t s?c.

Th? t??ng c?ng ?? ngh? hai Vi?n Hàn lâm (v? KHCN và Khoa h?c xã h?i) c?n ph?i h?p ch?t ch?, là ??i tác t??ng tác, g?n g?i nh? “r?ng v?i môi”, ph?i có s? t??ng tác, h? tr? ?? cùng ph?c v? s? phát tri?n c?a kinh t?-xã h?i ??t n??c, nh?t là v? nh?ng v?n ?? xã h?i b?c xúc.

Cho bi?t, theo d? toán ngân sách 2017, VAST ???c ngân sách c?p 1.661 t? ??ng, Th? t??ng mong mu?n, t? ngu?n ngân sách này, cùng v?i tinh th?n yêu khoa h?c, lòng ?am mê, nghiên c?u sáng t?o, tinh th?n t? tôn dân t?c, “Chính ph? và nhân dân chúng ta k? v?ng Vi?n cùng v?i các nhà khoa h?c s? v??t qua m?i khó kh?n ?? nâng cao hàm l??ng ch?t xám c?a n??c Vi?t trên t?ng dây chuy?n, trong t?ng s?n ph?m mang th??ng hi?u Vi?t Nam, qua ?ó, kh?ng ??nh trí tu? Vi?t Nam trên sân ch?i toàn c?u trong k? nguyên c?a cu?c cách m?ng công nghi?p l?n th? 4”.