Phó Thủ tướng Lê Thành Long làm rõ một số vấn đề kinh tế - xã hội trước Quốc hội

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long bày tỏ cám ơn ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội đã mở ra nhiều giải pháp khả thi, xuất phát từ thực tiễn.

Tăng trưởng năm 2025 dự kiến trên 8%

Về các vấn đề chung kinh tế xã hội năm 2025 và dự kiến năm 2026, Phó Thủ tướng cho biết, năm 2025, chúng ta dự kiến đạt tăng trưởng GDP khoảng 8% trở lên. Tính chung cả nhiệm kỳ 2020-2025 thì tăng trưởng đạt 6,3%, cao hơn mức 6,2% của giai đoạn 2015-2020. Năng suất lao động năm 2025 tăng 6,85%, vượt mục tiêu đề ra là khoảng 5,5%. Đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) giai đoạn này đạt khoảng 47 %. Thu ngân sách là một điểm sáng năm 2025, dự kiến thu 2,4 triệu tỷ đồng, vượt 21,5% so với dự toán. Giai đoạn 2021-2025, tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 9,6 triệu tỷ đồng.

Theo Phó Thủ tướng, nếu chúng ta đặt các kết quả đạt được giai đoạn này vào bối cảnh là đại dịch COVID-19 bùng phát, tình hình khu vực và thế giới biến động phức tạp, có những lúc mâu thuẫn địa chính trị xảy ra ngay trong khu vực của chúng ta và hiện nay chính sách thương mại đa biên và kinh tế, đặc biệt là của các nước lớn khó đoán định, gần như hệ thống các nguyên tắc thương mại quốc tế hình thành từ GATT đến WTO gần như bị phá vỡ thì có thể thấy sự cố gắng rất lớn của cả hệ thống chính trị, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư.

Cố gắng thu gọn số dự án đầu tư công còn 3.000 dự án để làm "ra tấm ra món"

Về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng dẫn lại số liệu của Bộ Tài chính là tính đến ngày 23/10/2025, chúng ta đạt 51,7%, cùng kỳ năm ngoái là 51,5%. Về giá trị tuyệt đối, giải ngân được 465.000 tỷ đồng, cao hơn cùng kỳ là 116.000 tỷ đồng. Phó Thủ tướng nhìn nhận là những việc chậm mà các đại biểu Quốc hội phát biểu là có cơ sở và cho rằng, tiến độ giải ngân chưa đạt được như kỳ vọng, mặc dù có nhiều biện pháp về mặt hành chính như liên tục có các cuộc họp, giao ban, trao đổi với bộ, ngành, địa phương.

Nguyên nhân của thực trạng này, theo Phó Thủ tướng, đó là chúng ta thu gọn số lượng các dự án. Nếu như nhiệm kỳ 2015-2020 có hơn 12.000 dự án thì đến 2020-2025 còn dưới 5.000 dự án và phấn đấu 2026-2030 là dưới 3.000 dự án.

Như vậy, có sự thay đổi về tư duy, đó là làm sao tập trung nguồn vốn vào các dự án để "ra tấm ra món", điều này cũng ảnh hưởng đến tiến độ và làm một số thủ tục.

Nguyên nhân nữa là cơ chế, chính sách, "chúng ta đã và đang tháo gỡ nhưng có độ trễ nhất định", Phó Thủ tướng nói, từ câu chuyện về phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính và xử lý các vấn đề về khoáng sản, về đầu tư… cũng có độ trễ nhất định.

Nguyên nhân thứ 3 là việc sắp xếp, tổ chức bộ máy, cũng có những ảnh hưởng, đặc biệt là trong việc bàn giao công việc. Nhân dịp này, Phó Thủ tướng mong muốn các đại biểu chia sẻ, cùng thúc đẩy giải ngân ở địa phương của mình, cố gắng phấn đấu đạt mục tiêu giải ngân hết số vốn.

Minh bạch hóa thị trường vàng

Liên quan đến thị trường vàng, giá vàng tăng, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, đây là một thực tế khi giá vàng thế giới có lúc tăng đến gần 4.400 USD/ouce. "Tôi hỏi anh Sơn, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, thì nói chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới có lúc gần 20 triệu đồng, có lúc thu lại chỉ còn 1 triệu", Phó Thủ tướng cho biết.

Chỉ ra lý do của vấn đề này, Phó Thủ tướng cho rằng, đó là do biến động địa chính trị, chính sách kinh tế và thương mại không nhất quán của các nước, do nước lớn định hình, có quyền lớn với nền kinh tế thế giới và vấn đề tâm lý của người dân trong nước.

Giải pháp mà Chính phủ đưa ra là tăng cường công tác nắm tình hình, Thủ tướng Chính phủ quyết liệt chỉ đạo lực lượng thanh tra vào cuộc; sửa đổi Nghị định 24, để bớt độc quyền vàng, đồng thời trình phương án thành lập sàn giao dịch vàng, với mục tiêu minh bạch hóa các giao dịch. 

GDP năm 2024 vào khoảng 12 triệu tỷ đồng thì tổng doanh số từ giao dịch vàng 9 tháng đầu năm 2025 là khoảng 23,3 nghìn tỷ đồng, Phó Thủ tướng cho biết thêm về thị trường vàng.

Về vấn đề giá nhà đất tăng cao, biến động, khiến nhiều người dân không tiếp cận được, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là một thực tế mà Chính phủ ghi nhận, đã và đang triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, có những giải pháp tổng thể như sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật liên quan đến đất đai, thị trường bất động sản. Kỳ họp này, Chính phủ trình Quốc hội một nghị quyết xử lý một số vấn đề cấp thiết trong Luật Đất đai, trong đó có vấn đề về định giá.

Giải pháp nữa, theo Phó Thủ tướng, hết sức kỳ vọng vào lĩnh vực nhà ở xã hội, với mục tiêu 1 triệu căn đến năm 2030. Phó Thủ tướng dẫn báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết có 165 dự án đã hoàn thành, tức khoảng 117.000 căn hộ và tính tổng các dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến hết năm 2025 thì chúng ta đạt 60% chỉ tiêu và thậm chí sẽ vượt mục tiêu 1 triệu (nếu tính theo phần trăm). Ngoài ra còn có giải pháp kiểm soát thị trường bất động sản…

Về vấn đề giáo dục, Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết 71 của Bộ Chính vừa được ban hành mang tính đột phá trong nhiều khía cạnh khác nhau của nền giáo dục nước nhà. Điều kiện về ngân sách đã đáp ứng đủ để triển khai, điều quan trọng hiện nay là quyết tâm thực hiện.

Đối với vấn đề bạo lực học đường và Thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo về kỷ luật học sinh, Phó Thủ tướng tiếp thu các ý kiến góp ý của Đại biểu Quốc hội và cho biết Thủ tướng Chính phủ đã có một chỉ thị cho Bộ Giáo dục và Đào tạo nắm sát tình hình dư luận, ý kiến của các thành phần xã hội khác nhau, các đại biểu Quốc hội, thông tin báo chí để xem diễn tiến thế nào và sửa đổi, bổ sung kịp thời.

"Tôi có hỏi Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn về triết lý của vấn đề, tại sao lại thế", Phó Thủ tướng nói và ông được biết, Thông tư 19 sửa đổi, bổ sung Thông tư 08 năm 1988, như vậy là gần 40 năm chúng ta mới sửa được, nhiều nhiệm kỳ Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo đã "nâng lên đặt xuống, bàn đi bàn lại trong Ban cán sự trước đây" thì đều chưa làm được. Và bây giờ, chúng ta đã sửa được, thể hiện bản lĩnh của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Kinh nghiệm của các nước là "việc nào đi việc đó", chẳng hạn các cháu có vi phạm thì xử lý theo hệ thống pháp luật chuyên ngành, có thể là trường giáo dưỡng, cơ sở cộng đồng và nếu vi phạm hình sự thì căn cứ vào lứa tuổi. Theo quan điểm của Bộ Giáo dục và Đào tạo là làm sao để môi trường học đường "nhẹ nhàng một chút". Quan điểm giáo dục của phần lớn các nước phát triển trên thế giới là không được ngắt quãng giáo dục, đặc biệt là đối với trẻ em, đang ở lứa tuổi rất nhạy cảm.

Phó Thủ tướng cho biết, sẽ tiếp tục cùng với Bộ Giáo dục và Đào tạo theo dõi vấn đề này, nếu cần thiết thì sửa đổi, bổ sung, "chưa đúng, chưa chính xác thì chúng ta sửa với tinh thần cầu thị".

Về vấn đề xây dựng pháp luật, Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết 66-NQ/TW được ban hành, đã chuyển tư duy từ chỉ tập trung quản lý sang kiến tạo phát triển. Những gì Quốc hội quy định ở trong luật thì cố gắng là quy định thành nguyên tắc để phần còn lại cho Chính phủ và các chủ thể khác đảm bảo tính linh hoạt và cải tiến một cách cơ bản quy trình xây dựng pháp luật, ngắn gọn, theo dòng chảy để làm sao thực tế đến đâu chúng ta xử lý đến đó và cơ quan chủ trì soạn thảo là cơ quan chịu trách nhiệm đến cùng.

Vừa qua, Nghị quyết đã đóng góp rất lớn cho phát triển kinh tế xã hội, giải quyết các điểm nghẽn, xử lý các vấn đề về chính quyền địa phương hai cấp. Theo Phó Thủ tướng, trong thời gian sắp tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan, các chủ thể thực hiện tốt các ý tưởng của Nghị quyết 66 để từ công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, phục vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước năm 2025 và nhiệm kỳ tới.