Bộ Công Thương tổ chức sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam: Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác”

Xuất nhập khẩu là điểm sáng của nền kinh tế

Năm 2024, trong một bối cảnh vĩ mô tích cực hơn so với năm 2023 cùng với sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ và các Bộ, ngành và những nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp, xuất nhập khẩu hồi phục mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt 786,9 tỷ USD, tăng 15,5% so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt 405,9 tỷ USD (tăng 14,4%); nhập khẩu đạt 381,0 tỷ USD (tăng 16,7%).

Năm 2025, tình hình xuất nhập khẩu tiếp tục có nhiều khởi sắc, dù phải đối diện với không ít khó khăn. Theo số liệu của Bộ Công Thương, 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 432,1 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, xuất khẩu đạt 219,9 tỷ USD, tăng 14,5%, nhập khẩu đạt 212,2 tỷ USD, tăng 17,9%.

Phát biểu tại sự kiện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, những năm qua, nước ta phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Cạnh tranh chiến lược và xung đột thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, làm rạn nứt, đứt gãy các chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Xu hướng gia tăng bảo hộ mậu dịch của nhiều nền kinh tế, cùng với việc đặt ra các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến khí hậu/môi trường mà bản chất là dựng lên các “hàng rào phi quan thuế” đối với hàng hóa nhập khẩu đã tác động trực tiếp, bất lợi tới hầu hết các quốc gia, nhất là các nước có độ mở kinh tế lớn như nước ta.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, trước tình hình đó, Bộ Công Thương - dưới sự chỉ đạo thường xuyên, trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, bám sát tình hình quốc tế, trong nước để có những phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp; đồng thời, triển khai thực hiện nhiều giải pháp hữu hiệu nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và hiệp hội, ngành hàng phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy xuất khẩu.

Cụ thể, tổ chức nhiều hoạt động kết nối cung cầu giữa các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua các kênh xúc tiến thương mại và hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài. Bên cạnh đó, tăng cường hỗ trợ, cung cấp thông tin ở từng thị trường xuất khẩu và tập trung tháo gỡ rào cản để giúp các doanh nghiệp duy trì thị trường truyền thống cũng như thâm nhập, khai thác các thị trường mới. Đồng thời, triển khai nhiều hoạt động kết nối tiêu thụ sản phẩm; đặc biệt đã tổ chức nhiều sự kiện với sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ để làm việc với hệ thống cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, các tổ chức quốc tế, hiệp hội, ngành hàng và các doanh nghiệp lớn nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu.

“Với sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng hướng, đồng bộ, quyết liệt của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; sự vào cuộc kịp thời, hiệu quả của các Bộ, ngành, địa phương, cùng với những nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, kinh tế - xã hội của nước ta tiếp tục khởi sắc, đạt được những kết quả quan trọng, tích cực và tương đối toàn diện trên các lĩnh vực. Trong đó, nổi bật là kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh mẽ, liên tục đạt các kỷ lục mới và là một trong các động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế đất nước” – Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Ba nhóm giải pháp để xuất nhập khẩu đột phá

Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng, bối cảnh thế giới đang thay đổi từng ngày, điểm rõ nhất là tình hình chính trị, kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến rất nhanh, phức tạp và khó lường; cạnh tranh chiến lược, chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; sự đứt gãy trong các chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, đặc biệt là các nguyên liệu cơ bản, sản phẩm chiến lược.

Trong bối cảnh đó, để vượt qua các khó khăn, thách thức, tiếp tục đẩy mạnh xuất nhập khẩu, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8,3 đến 8,5% trong năm 2025 và mức 2 con số trong những năm tới, đồng thời để xuất khẩu tiếp tục giữ vững vai trò là động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã nhấn mạnh nhóm giải pháp chiến lược cần được triển khai đồng bộ, hiệu quả trong thời gian tới.

Thứ nhất, đối với các đơn vị chức năng thuộc Bộ, tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng việc tham mưu, đề xuất để hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là các Luật, Nghị định, Thông tư nhằm nội luật hoá các cam kết quốc tế theo các Hiệp định FTA mà nước ta là thành viên. Thực hiện tốt việc kết nối giúp các doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp lớn toàn cầu, tạo thị trường cho các ngành công nghiệp phát triển. Đẩy mạnh công tác thông tin thị trường, kịp thời cung cấp các thông tin về nhu cầu thị trường (nhất là các thị trường mới, thị trường còn tiềm năng), các quy định, chính sách mới của các thị trường sở tại và tư vấn chính sách cho các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng xuất nhập khẩu.

Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại; đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới, thúc đẩy phát triển các chuỗi cung ứng, lưu thông hàng hóa. Chủ động phối hợp, hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, hiệp hội, ngành hàng khai thác hiệu quả các FTA mà nước ta là thành viên; đồng thời, tham mưu đẩy nhanh tiến độ đàm phán nâng cấp các FTA hiện có và ký kết các FTA mới với các đối tác tiềm năng nhằm đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm và chuỗi cung ứng. Nâng cao năng lực công tác phòng vệ thương mại, tăng cường cơ chế cảnh báo sớm về nguy cơ các vụ kiện ở thị trường ngoài nước; hướng dẫn các doanh nghiệp, hiệp hội cách thức ứng phó kịp thời, hiệu quả với các vụ kiện thương mại, bảo vệ lợi ích chính đáng của doanh nghiệp Việt trong thương mại quốc tế.

Thứ hai, đề nghị các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục quan tâm, phối hợp tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp; tích cực đàm phán để mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho hàng hóa của Việt Nam, nhất là cho các mặt hàng nông - thủy sản. Đồng thời, chú trọng thực hiện giải pháp, chính sách hướng tín dụng vào sản xuất kinh doanh, ưu tiên lĩnh vực xuất nhập khẩu, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng để phục vụ sản xuất và xuất khẩu.

Thứ ba, đề nghị các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, hiệp hội ngành hàng tăng cường bám sát thị trường, phản ứng linh hoạt với thị trường để tổ chức kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu phù hợp, hiệu quả. Đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm. Chủ động phối hợp với các đơn vị của các Bộ, ngành liên quan để kịp thời tiếp nhận các thông tin về nhu cầu, quy định, chính sách mới của các thị trường ngoài nước. Song song đó, tăng cường tổ chức các khóa đào tạo về kỹ năng thâm nhập vào các thị trường mục tiêu; đồng thời, tích cực tham gia phản biện chính sách, góp ý với các Bộ, ngành liên quan trong xây dựng cơ chế, chính sách xuất nhập khẩu và đàm phán với các đối tác.  

Ra mắt Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024

Trong khuôn khổ sự kiện “Xuất nhập khẩu Việt Nam: Tôn vinh - Công bố - Kết nối - Hợp tác”, Cục Xuất nhập khẩu đã tổ chức Lễ công bố Báo cáo xuất nhập khẩu Việt Nam 2024.

Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam là tài liệu chính thức của Bộ Công Thương về tình hình xuất nhập khẩu của từng nhóm mặt hàng, thị trường, tình hình tận dụng các cơ hội từ FTA và công tác quản lý hoạt động xuất nhập khẩu. Báo cáo Xuất nhập khẩu trong những năm qua đã cung cấp thông tin minh bạch, có hệ thống, được các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, hiệp hội, tổ chức nghiên cứu và đào tạo quan tâm, tín nhiệm và đánh giá cao.

Theo báo cáo, năm 2024, trong một bối cảnh vĩ mô tích cực hơn so với năm 2023 cùng với sự vào cuộc mạnh mẽ của Chính phủ và các Bộ, ngành và những nỗ lực vượt khó của cộng đồng doanh nghiệp, xuất nhập khẩu hồi phục mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. 

Qua 8 năm xuất bản, Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam 2024 đã tập hợp tương đối đầy đủ không chỉ riêng các hoạt động xuất nhập khẩu mà cả các hoạt động quản lý của các cơ quan trực thuộc Bộ Công Thương và các Bộ, ngành khác.

Công tác biên soạn Báo cáo Xuất nhập khẩu hằng năm được Bộ Công Thương coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng, thể hiện tinh thần hỗ trợ, kiến tạo và đồng hành cùng doanh nghiệp, các hiệp hội ngành hàng; góp phần hoàn thành ở mức cao nhất các mục tiêu kinh tế - xã hội của Chính phủ.

"Tiếp nối sự thành công của các ấn phẩm trước, năm nay, chúng ta sẽ tiếp tục đón nhận sự ra mắt của Báo cáo Xuất nhập khẩu Việt Nam năm 2024. Hy vọng ấn phẩm này sẽ là cẩm nang quan trọng, giúp cho cơ quan quản lý nhà nước các cấp, các viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo, hiệp hội, ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp những thông tin hữu ích, phục vụ công tác nghiên cứu, chỉ đạo, điều hành và tiếp cận, khai thác cơ hội xuất khẩu sang các thị trường còn nhiều tiềm năng, thúc đẩy xuất khẩu bền vững" - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên kỳ vọng.

Vinh danh 45 doanh nghiệp xuất khẩu tiêu biểu năm 2023

Một trong những hoạt động được chú ý trong khuôn khổ sự kiện là Lễ vinh danh 45 doanh nghiệp xuất khẩu tiêu biểu năm 2023. Theo Bộ Công Thương, năm 2023, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều biến động: tăng trưởng chậm lại, chuỗi cung ứng gián đoạn, chi phí logistics leo thang, các hàng rào kỹ thuật, phi thuế quan gia tăng... thì hoạt động xuất khẩu của Việt Nam vẫn duy trì vai trò là trụ cột tăng trưởng và là điểm sáng của nền kinh tế. Trong thành tựu ấy, không thể không nhắc tới những doanh nghiệp đã kiên cường vượt khó, giữ vững thị trường truyền thống và mạnh dạn khai phá thị trường mới.

Với tinh thần khuyến khích và ghi nhận những đóng góp to lớn này, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1788/QĐ-BCT ngày 24/6/2025 về việc tặng thưởng bằng khen cho 33 tập thể đã có thành tích xuất sắc trong hoạt động xuất khẩu năm 2023.

Sau đó, Bộ Công Thương tiếp tục ban hành Quyết định số 2130/QĐ-BCT ngày 22 tháng 7 về việc tặng thưởng Bằng khen cho 12 tập thể đã có thành tích xuất sắc trong hoạt động xuất khẩu năm 2023.

Danh sách doanh nghiệp được vinh danh trải dài trên nhiều lĩnh vực từ công nghiệp chế biến, chế tạo, dệt may, da giày, nông sản, thủy sản, đến các ngành xuất khẩu kỹ thuật cao. Trong số đó, nhiều doanh nghiệp đã duy trì tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu ấn tượng, đảm bảo chất lượng sản phẩm, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời thể hiện trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững.

Việc khen thưởng các doanh nghiệp xuất khẩu không chỉ là sự ghi nhận về mặt thành tích, mà còn là thông điệp mạnh mẽ từ cơ quan quản lý nhà nước: “Xuất khẩu không chỉ là kinh tế, đó là ngoại giao thương hiệu của quốc gia”. Mỗi container hàng hóa ra thị trường thế giới mang theo hình ảnh Việt Nam, một quốc gia sản xuất có trách nhiệm, một nền kinh tế năng động và một cộng đồng doanh nghiệp tự tin hội nhập sâu rộng.

Đặc biệt, Bộ Công Thương với vai trò là cơ quan điều phối chính sách thương mại đã và đang thúc đẩy loạt chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu: từ nâng cao năng lực cạnh tranh, cải cách thủ tục hành chính, đến đàm phán và tận dụng hiệu quả các FTA. Những chính sách đồng hành đó không chỉ tiếp sức doanh nghiệp vượt qua khó khăn, mà còn tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư công nghệ, xây dựng thương hiệu và chuyển đổi xanh.

Các quyết định về việc tặng thưởng Bằng khen cũng là dịp để cộng đồng xã hội nhìn nhận lại vai trò chủ lực của khối doanh nghiệp xuất khẩu trong bức tranh kinh tế Việt Nam hiện đại. Họ không chỉ mang về ngoại tệ, mà còn tạo ra việc làm, dẫn dắt chuỗi giá trị, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế, từ gia công sang sáng tạo, từ xuất thô sang chế biến sâu, từ theo sau sang làm chủ thị trường.

Hợp tác thúc đẩy truyền thông về xuất xứ hàng hoá

Cũng trong khuôn khổ sự kiện, Bộ Công Thương đã tổ chức Lễ ký kết chương trình hợp tác giữa Cục Xuất nhập khẩu và Báo Công Thương, Tạp chí Công Thương, Nhà Xuất bản Công Thương, Trung tâm thông tin Công nghiệp và Thương mại để tiếp tục triển khai công tác truyền thông về xuất xứ hàng hoá đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: “Trong bối cảnh Việt Nam tham gia ngày càng nhiều Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, việc doanh nghiệp hiểu rõ và tuân thủ quy tắc xuất xứ là yếu tố sống còn để tận dụng hiệu quả các ưu đãi thuế quan. Công tác truyền thông đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao nhận thức, giảm thiểu rủi ro vi phạm và tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế".

Biên bản ghi nhớ là cơ sở để thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị nhằm thực hiện hiệu quả các hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức pháp luật, cập nhật thông tin chính sách và hướng dẫn kỹ thuật về xuất xứ hàng hóa. Trong nhiều năm qua, Cục Xuất nhập khẩu đã phối hợp tổ chức rất nhiều buổi tuyên truyền, tọa đàm, tập huấn hàng năm, cả trực tiếp và trực tuyến, cho cộng đồng doanh nghiệp tại các khu vực trên cả nước.

Công tác truyền thông đóng vai trò đồng hành thiết thực với hoạt động cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). Thông qua các hình thức như bản tin chuyên đề, hội thảo, tập huấn “cầm tay chỉ việc”, doanh nghiệp đã dần hiểu rõ tác dụng của C/O, nắm vững quy trình thủ tục cấp C/O và biết cách lựa chọn mẫu phù hợp để tận dụng ưu đãi FTA. Ngoài ra, truyền thông còn đóng vai trò cảnh báo về nguy cơ gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp hàng hóa, giúp doanh nghiệp phòng tránh và tuân thủ đúng quy định.

Bên cạnh việc truyền tải thông tin chính sách, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong truyền thông cũng được đẩy mạnh, giúp cập nhật kịp thời các quy định pháp luật về xuất xứ, hỗ trợ doanh nghiệp tra cứu và tiếp cận thông tin thuận tiện hơn.

Thông qua lễ ký kết lần này, các bên cam kết tăng cường sản xuất nội dung chuyên sâu, phối hợp xây dựng chuyên mục, chuyên trang về xuất xứ hàng hóa trên các kênh báo chí, đồng thời đẩy mạnh truyền thông số và xuất bản tài liệu chuyên đề nhằm hình thành mạng lưới truyền thông đồng bộ và hiệu quả trong toàn ngành Công Thương./.