Giấc mơ không biên giới tại hội sách Thiếu nhi Đài Loan

Trong bối cảnh thế giới xuất bản đang thay đổi nhanh chóng, Đài Loan (Trung Quốc) nổi lên như một điểm sáng với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường sách thiếu nhi. Dù tỷ lệ sinh nở của quốc gia này liên tục ở mức thấp kỷ lục - chỉ khoảng 0,87 trẻ/phụ nữ trong năm 2024 - nhưng nghịch lý thú vị là sách thiếu nhi lại trở thành một trong những dòng sách phát triển nhất.

Diễn ra từ ngày 18 đến 21/9, Hội sách Thiếu nhi và Thanh thiếu niên Đài Loan (Taiwan International Children and Youth Book Fair - TICYBF) 2025 chứng minh rằng, sách thiếu nhi là lĩnh vực không chỉ có giá trị kinh tế, mà còn là nền tảng văn hóa và giáo dục cho tương lai.

Đài Loan và câu chuyện sách thiếu nhi đang vươn mình

Theo thống kê, sách thiếu nhi hiện đứng thứ hai về doanh thu tại Đài Loan, chỉ sau tiểu thuyết, chiếm một vị trí quan trọng trong các kế hoạch phát triển văn hóa sáng tạo của quốc gia.

Hiện Đài Loan có hơn 118 nhà xuất bản chuyên sách thiếu nhi, với số lượng in mỗi đầu sách thường từ 1.500 đến 3.000 bản. Sách được phát hành với mức chiết khấu 15-21% tùy từng đợt, tạo nên thị trường cạnh tranh nhưng đầy năng động. Chính phủ Đài Loan (Trung Quốc) cũng đặc biệt quan tâm đến việc tôn vinh sáng tạo qua hàng loạt giải thưởng uy tín, trong đó có MOC Book Awards (giải thưởng của Bộ Văn hóa), hay các chương trình hỗ trợ các nhà sáng tạo mới, nhằm khích lệ và quảng bá tác giả ra quốc tế.

Từ gian hàng đến thế giới mộng mơ của trẻ thơ

Với chủ đề “Crossing Cities, Reading without Borders” (tạm dịch: Xuyên suốt phố thị, việc đọc là không có biên giới), TICYBF 2025 không chỉ giới thiệu hàng nghìn tựa sách, mà còn chứng minh rằng sách thiếu nhi chính là cầu nối văn hóa vững bền nhất. Đây cũng là lý do đến lượt Đài Trung được chọn là địa điểm tổ chức hội sách lần này thay vì Đài Bắc, với mong muốn mọi trang sách sẽ “luồn lỏi” khắp muôn nẻo đường phố tại Đài Loan.

Điểm đặc biệt khiến TICYBF 2025 trở nên đáng nhớ là dù đây là lần đầu tiên hội sách được tổ chức với đối tượng chuyên biệt là thiếu nhi và thanh thiếu niên, nhưng công tác tổ chức lại vô cùng chuyên nghiệp và sáng tạo.

Các gian hàng được thiết kế như những cánh cửa bước vào xứ sở thần tiên: mô hình sách khổng lồ, những góc đọc đầy màu sắc, và cả các khu vui chơi tương tác. Trẻ em không chỉ đến để xem sách, mà còn được chạm, chơi, trải nghiệm, như thể đang lạc vào một “thế giới sách diệu kỳ”.

Mỗi gian hàng mang đến một cá tính riêng, từ sách tranh, truyện kể, đến sách khoa học cho trẻ, tất cả đều được trưng bày theo phong cách gần gũi, kích thích trí tò mò. Chính sự kết hợp hài hòa giữa triển lãm - giải trí - giáo dục đã tạo nên không khí hội sách đầy cuốn hút.

Một điểm nhấn quan trọng khác của TICYBF 2025 là sự góp mặt của Italy với tư cách Khách mời danh dự. Lý do xuất phát từ việc Italy là Khách mời danh dự của Hội sách Frankfurt 2024, đồng thời là quốc gia có truyền thống mạnh về minh họa và sách thiếu nhi.

Italy nổi tiếng với những họa sĩ minh họa từng đoạt giải thưởng quốc tế, những cuốn sách tranh sáng tạo được dịch ra hàng chục ngôn ngữ. Sự hiện diện của Italy tại TICYBF không chỉ mang đến cơ hội giao lưu về nghệ thuật minh họa, mà còn mở ra cầu nối hợp tác xuất bản giữa Đài Loan (TQ), châu Á và châu Âu.

Hành trình Fellowship - từ Đài Trung đến thế giới

Trong khuôn khổ Hội sách Thiếu nhi và Thanh thiếu niên Đài Loan, chương trình Fellowship in Taiwan (Children’s - dành riêng cho đơn vị làm sách thiếu nhi) do TAICCA tổ chức trở thành tâm điểm gắn kết toàn cầu, quy tụ 15 đơn vị xuất bản đến từ nhiều quốc gia. Đây không chỉ là nơi gặp gỡ, trao đổi bản quyền, mà còn là diễn đàn để chia sẻ kinh nghiệm, mở ra hướng hợp tác sáng tạo cho ngành sách thiếu nhi.

Hợp lực cùng với những chia sẻ sâu về thị trường xuất bản Việt Nam, những cuốn sách tiếng Việt dành cho thiếu nhi và cha mẹ đã mang đến màu sắc riêng biệt tại hội sách, thu hút sự quan tâm của nhiều đối tác quốc tế. Ví dụ kể đến Bộ sách vừa được vinh danh tại ARF Distinguished Awards 2025 Trẻ là thiên tài theo một cách riêng, Tuổi thơ lắm chuyện buồn cười, Việt Nam dọc miền du ký, Miền Tây du ký, Miền Trung du ký, Kỷ luật mềm cho trong gia đình, Kỹ năng tự học cho trẻ tiểu học, Để con tự học, Cha mẹ khờ nuôi dạy con khôn, Đại bàng tái sinh, Happy Families, Happy Children, Happy Schools, Beyond Us, 9h ta hỏi…

Tôi nhận thấy rằng không chỉ dừng lại ở vai trò giới thiệu và tìm bản quyền, các đơn vị khách mời còn có những đóng góp như người bạn đồng hành về chiến lược thẩm mỹ và biên tập với tác giả, biên tập viên và đặc biệt là họa sĩ minh họa Đài Loan (TQ). Chẳng hạn cách tranh minh họa giữ được tinh thần bản địa đồng thời dễ tiếp cận với độc giả toàn cầu; hay sự kết hợp giữa kể chuyện bằng hình ảnh và nội dung chữ để tạo ra những cuốn sách tranh vừa giàu cảm xúc vừa có khả năng cạnh tranh quốc tế”.

TICYBF 2025 là hành trình đọc rực rỡ. Điều đọng lại nơi đây không chỉ là những cuốn sách đẹp đẽ hay những hợp đồng bản quyền mới, mà chính là niềm tin vào sức mạnh vô biên của tri thức và trí tưởng tượng. Từ Đài Trung, giấc mơ đọc sách đã vượt ra ngoài biên giới ngôn ngữ và văn hóa, để trẻ em ở bất cứ nơi đâu cũng có thể chung một niềm vui, chung một thế giới tuổi thơ diệu kỳ.