Vấn đề người di cư làm đau đầu chủ nhân Nhà Trắng

Theo thống kê của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ (CBP), số người di cư xin tị nạn tại nước này trong tài khóa 2018 đã tăng gấp đôi so với một năm trước.

CBP nêu rõ, trong tài khóa 2018 kết thúc vào tháng 9 vừa qua, có tổng cộng 38.269 người di cư nộp đơn xin tị nạn tại các cửa khẩu của Mỹ dọc biên giới phía Nam, trong khi con số này trong tài khóa 2017 chỉ là 17.284 người. Số trường hợp tìm cách vượt biên bất hợp pháp vào Mỹ trước khi xin tị nạn cũng tăng mạnh từ 38.300 người lên 54.690 người.

Để thực hiện quyết tâm của mình trước những cam kết với cử tri khi chạy đua vào Nhà Trắng, ông Trump quyết tâm xây dựng bằng được bức tường biên giới với dự toán nhiều tỷ USD, và tìm kiếm một đạo luật về nhập cư mới.

Tuy nhiên, cho đến nay nguồn tiền để xây dựng bức tường biên giới với Mexico đang bị ách tắc tại Quốc hội. Tổng thống Trump đề nghị Quốc hội cấp 5 tỷ USD để tăng cường an ninh biên giới. Tuy nhiên, lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện bà Nancy Pelosi đề xuất khoản ngân sách khoảng 1,3 tỷ USD, thấp hơn mức 1,6 tỷ USD mà Quốc hội Mỹ thông qua trước đó.

Trước đó, ngày 11/12, phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump tuyên bố, nếu những yêu cầu của ông không được đáp ứng, ông sẽ đóng cửa chính phủ do vấn đề an ninh biên giới. Ông Trump nêu rõ người dân Mỹ không muốn dòng người nhập cư trái phép, trong đó có nhiều đối tượng phạm tội, và ma túy tràn vào Mỹ.

Liên quan đến bức tường biên giới Mỹ - Mexico, cùng ngày, Tổng thống Trump dọa sẽ ra lệnh cho quân đội xây dựng tường biên giới nếu đảng Dân chủ từ chối cấp ngân sách cho dự án này.

Trên mạng xã hội Twitter, ông Trump nhấn mạnh: “Nếu phe Dân chủ không đưa ra đủ số phiếu ủng hộ để bảo vệ đất nước, quân đội Mỹ sẽ xây dựng phần còn lại của bức tường. Họ biết rõ tầm quan trọng của nó!”. Ông Trump khẳng định bức tường này tại biên giới Mỹ -Mexico là rất cần thiết để ngăn chặn “nguồn tội phạm và bệnh dịch lớn” từ những người nhập cư bất hợp pháp.

Vì thế, đến thời điểm này ông Trump vẫn quyết đóng cửa chính phủ cho đến khi nào Quốc hội cấp tiền xây hàng rào biên giới mới mở cửa trở lại.

Trong khi đó, ngày 28/12, ông Trump còn lên tiếng đe dọa sẽ đóng cửa "hoàn toàn" khu vực biên giới phía Nam giữa Mỹ với Mexico, nếu các nghị sĩ từ chối đề nghị của ông nhằm tài trợ xây dựng bức tường biên giới.

Trên trang Twitter cá nhân, ông Trump viết: "Chúng ta sẽ buộc phải đóng cửa toàn bộ Biên giới phía Nam nếu các nghị sĩ Dân chủ phá rối không cho chúng ta tiền để hoàn thiện bức tường cũng như thay đổi đạo luật nhập cư lố bịch mà đất nước chúng ta đang gánh chịu".

Liên quan đến vấn đề người di cư, ngày 28/12 ông Trump tuyên bố sẽ cắt “toàn bộ” viện trợ kinh tế mà hàng năm cho Guatemala, Honduras và El Salvador để “trả đũa” việc các đoàn người di cư đang liên tiếp kéo tới lãnh thổ Mỹ.

Trong tuyên bố đưa ra trên mạng xã hội Twitter, người đứng đầu Nhà Trắng chỉ trích việc sắp có thêm một đoàn người di cư nữa hình thành từ Honduras, song chính phủ các nước Honduras, Guatemala và El Salvador không có bất kỳ hành động nào để ngăn chặn.

Tổng thống Trump cũng cho rằng 3 nước nói trên chỉ biết “nhận tiền” của Mỹ trong nhiều năm qua mà không làm gì cho nước Mỹ.

Hồi tháng 10 vừa qua, ông Trump cũng từng đưa ra lời đe dọa tương tự khi thông báo sẽ cắt viện trợ đối với vùng Tam giác Bắc của Trung Mỹ, tuy nhiên sau đó ông vẫn không đưa ra biện pháp cụ thể nào.

Theo các số liệu chính thức của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong tài khóa 2018, Mỹ đã dành 84 triệu USD trong viện trợ nước ngoài cho Guatemala, 58 triệu USD cho Honduras và 51 triệu USD cho El Salvador.

Hiện Quốc hội Mỹ chưa phê duyệt gói ngân sách viện trợ cho Trung Mỹ mà Nhà Trắng đề xuất cho tài khóa 2019 (đã bắt đầu từ tháng 10/2018), nhưng dự kiến đề xuất gói viện trợ này là 181 triệu USD, giảm 29% trong tổng số so với năm 2018.

Số người nhập cư vào Mỹ từ các quốc gia thuộc Tam giác Bắc của Trung Mỹ đã tăng nhanh trong những năm gần đây.

Từ tháng 10/2018, ít nhất 9.000 người Trung Mỹ, chủ yếu từ Guatemala, El Salvador và Honduras đã tới Mexico trong các đoàn người di cư tới biên giới Mỹ để xin tị nạn.

Trong khi đó, Mexico quốc gia láng giềng với cũng phản ứng không chấp nhận quy chế "nước thứ ba an toàn" đối với người di cư tìm kiếm quy chế tị nạn tại Mỹ.

Phát biểu họp báo hôm 24/12, Ngoại trưởng Mexico Marcelo Ebrard nhấn mạnh: "Trong bất cứ hoàn cảnh nào, Mexico đều không chấp nhận... quy chế quốc gia thứ ba an toàn cho những người muốn vào lãnh thổ của chúng tôi để tìm cách nhập cảnh Mỹ".

Ông Ebrard nói thêm rằng một thỏa thuận như vậy "đồng nghĩa với việc tất cả những người di cư từ bất cứ nơi nào trên thế giới, đi qua Mexico để xin tị nạn (ở Mỹ) sẽ được trả lại đất nước chúng tôi với lựa chọn duy nhất là xin tị nạn ở Mexico. Đó là lý do chúng tôi không chấp nhận một hiệp ước như vậy".

Có thể nói vấn đề người di cư đang là “điểm nóng” trong chính sách đối nội của chính quyền ông Trump hiện nay. Nhất là từ tháng 1/2019 tới đây khi phe Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện thì các chính sách của Nhà Trắng trong vấn đề đối nội sẽ gặp nhiều khó khăn khi tìm kiếm sự ủng hộ của các nghị sĩ Dân chủ.