Quyết liệt, khẩn trương, cầu thị để gỡ “thẻ vàng” đối với hải sản Việt Nam

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, bên cạnh những kết quả đạt được còn nhiều nhiệm vụ chưa được triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả. “Chúng ta cần hành động một cách nhanh chóng, quyết liệt, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện thống nhất từ Trung ương đến địa phương các giải pháp, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác triển khai ngăn chặn, loại bỏ hoạt động khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC đối với Việt Nam”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Phó Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban chỉ đạo, đặc biệt là Bộ trưởng Bộ NN&PTNT chuẩn bị đón tiếp và làm việc một cách chặt chẽ, hiệu quả với đoàn thanh tra của EC sang Việt Nam kiểm tra. Phải nói cho đoàn kiểm tra biết những nhiệm vụ đã triển khai, kết quả đã đạt được. Đồng thời, đề nghị các bộ, ban, ngành liên quan và UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tiếp tục quán triệt và tập trung nguồn lực triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Ban chỉ đạo để ngăn chặn, loại bỏ khai thác IUU.

Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ban, ngành liên quan và UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tiếp tục quán triệt và tập trung nguồn lực triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Ban chỉ đạo để ngăn chặn, loại bỏ khai thác IUU.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, phải ngăn chặn, xử lý tàu cá vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Triển khai hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Các bộ, ban, ngành và ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành các cơ quan, lực lượng chức năng trực thuộc thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ được giao. “Phải gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc tổ chức thực hiện tại cơ sở, có hình thức xử lý kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ không đạt yêu cầu để chấn chỉnh”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về lâu dài, với mục tiêu phát triển ngành thuỷ sản bền vững, phải cấu trúc lại ngành thuỷ sản theo hướng chuyển dần từ chủ yếu đánh bắt sang nuôi trồng biển; quy hoạch các vùng nuôi trồng hải sản, từ đó kế hoạch hoá đầu tư.

Phó Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT chủ trì để có đề án tổng thể, sớm báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời cũng yêu cầu các bộ, ngành chủ động thông tin, tuyên truyền, giải thích cho người dân trong nước và cộng đồng quốc tế về những giải pháp và kết quả của Việt Nam trong việc nỗ lực tháo gỡ “thẻ vàng” của EC.
 

Khai thác hải sản

Trong suốt 2 năm qua, Chính phủ, các bộ ngành chức năng và các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp để thực hiện các khuyến nghị của EC trong khắc phục tình trạng khai thác thủy sản không theo quy định, không có báo cáo (IUU). Hệ thống giám sát tàu cá tại Trung ương đặt tại Tổng cục Thủy sản (Trung tâm Thông tin thủy sản) đã được triển khai và vận hành thí điểm từ tháng 5/2019, đảm bảo quy mô giám sát được 31.541 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên. Đến nay, đã có 1.733/2.618 tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên; 4.458/28.923 tàu cá từ 15m đến dưới 24m được lắp đặt giám sát hành trình.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến, tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản trái phép vẫn còn xảy ra. Từ đầu năm 2019 đến ngày 10/9/2019 đã xảy ra 113 vụ/187 tàu/877 ngư dân bị nước ngoài bắt giữ. Việc cơ sở hạ tầng giám sát tàu cá triển khai chậm dẫn đến hầu hết các tỉnh mới đang triển khai thí điểm lắp đặt giám sát hành trình, điều này dẫn đến chưa đủ căn cứ để triển khai các quy định về xử phạt đối với các vi phạm về thiết bị giám sát hành trình. Công tác truy xuất nguồn gốc chưa đáp ứng được yêu cầu của EC về kiểm soát theo chuỗi tính hợp pháp của sản phẩm xuất sang thị trường châu Âu.

Tình hình trên đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nỗ lực tháo gỡ “thẻ vàng”, đặc biệt là khả năng sẽ bị EC áp dụng biện pháp “thẻ đỏ” đối với ngành khai thác hải sản của Việt Nam sau đoàn thanh tra sắp tới (từ ngày 5-14/11/2019) do yêu cầu của EC là việc kiểm soát, giảm thiểu tàu cá Việt Nam vi phạm tại vùng biển nước ngoài là một điều kiện tiên quyết cần phải giải quyết trong nhóm các khuyến nghị của EC về khai thác IUU.