Quốc hội Việt Nam - 80 năm phụng sự nhân dân, kiến tạo phát triển

Đó là khẳng định của các đại biểu tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia “Quốc hội Việt Nam-80 năm hình thành và phát triển” do Đảng ủy Quốc hội phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức chiều 9-9. 

Bí thư Đảng ủy Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự và chủ trì hội thảo. Đồng chủ trì hội thảo có các đồng chí: Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Nguyễn Thị Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó chủ tịch Quốc hội; Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham dự hội thảo.

Không ngừng đổi mới

Tự hào chặng đường 80 năm hình thành và phát triển của Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, từ Quốc dân Đại hội Tân Trào-tiền thân của Quốc hội Việt Nam đến sự ra đời của Quốc hội khóa I và 15 nhiệm kỳ, Quốc hội đã luôn đồng hành với dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại, theo ý chí và nguyện vọng của nhân dân; thực hiện tốt chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Quốc hội đã ban hành 5 bản Hiến pháp; 567 luật, 236 pháp lệnh và hàng nghìn nghị quyết, tạo cơ sở pháp lý quan trọng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng hệ thống chính trị, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại; bảo đảm việc thực hiện quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Cùng với đó, hoạt động giám sát được tăng cường, đổi mới, lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát, nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề thực tiễn cuộc sống, đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, thúc đẩy việc thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội được đẩy mạnh, mở rộng, đưa ngoại giao nghị viện đi vào chiều sâu, góp phần làm cho nhân dân thế giới và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hóa đặc sắc của Việt Nam, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tham dự hội thảo.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu tại hội thảo, đồng chí Trần Cẩm Tú nhấn mạnh: Sự ra đời của Quốc hội là kết quả của cuộc đấu tranh kiên cường, không ngừng, không nghỉ của nhân dân ta. Quá trình hình thành, phát triển của Quốc hội là kết tinh của đường lối đúng đắn, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đáp ứng ý nguyện chung của nhân dân và phù hợp với quy luật phát triển của thời đại.

Cùng với đó, sự phát triển của Quốc hội là quá trình liên tục, có kế thừa và đổi mới: Từ một Quốc hội thời chiến đến thời kỳ thống nhất, xây dựng đất nước, thời kỳ đổi mới và nay là Quốc hội kiến tạo trong kỷ nguyên phát triển mới. Quốc hội không ngừng đổi mới tổ chức, nội dung, phương thức hoạt động, kế thừa truyền thống quý báu, đồng thời sáng tạo, thích ứng với yêu cầu hội nhập, đáp ứng đầy đủ và kịp thời các nhiệm vụ chiến lược phát triển đất nước trong từng giai đoạn cách mạng.

Nhấn mạnh qua 15 nhiệm kỳ, Quốc hội Việt Nam luôn thể hiện vai trò trung tâm trong việc hoạch định đường lối phát triển đất nước, xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng, phát biểu đề dẫn tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng bày tỏ ấn tượng với vị thế của Quốc hội khóa XV. Bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, Quốc hội khóa XV đã khẳng định vị thế là chủ thể sáng tạo thể chế, kiến tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho những quyết sách chiến lược mang tính đột phá để phát triển nhanh và bền vững đất nước. 

Trong không khí thảo luận sôi nổi, các đại biểu bày tỏ niềm tự hào với 15 nhiệm kỳ, Quốc hội Việt Nam đã và đang không ngừng lớn mạnh, phát huy vị thế là trung tâm của hệ thống chính trị, thực hiện quyền lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước. Quốc hội trở thành hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo đảm tính đại diện rộng rãi cho mọi tầng lớp nhân dân, không phân biệt dân tộc, giới tính, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp...

Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế

Trong bối cảnh cả dân tộc đang quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, trong hành trình này, các đại biểu cho rằng nhân dân đang mong chờ và kỳ vọng vào những quyết sách của Đảng, Nhà nước; đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục đổi mới toàn diện, đổi mới cách nghĩ, cách làm, nâng cao năng lực lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Làm thế nào để “Quốc hội phải đi trước một bước về thể chế; phải dám mở đường, dám sửa đường, dám quyết định những vấn đề khó, những việc mới, những lĩnh vực chưa từng có tiền lệ” như Tổng Bí thư Tô Lâm từng phát biểu tại cuộc gặp mặt các thế hệ đại biểu Quốc hội vừa qua.

Gợi mở một số nội dung đối với hoạt động của Quốc hội, đồng chí Trần Cẩm Tú nhấn mạnh, trước tiên cần bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện của Đảng đối với Quốc hội. Đây là yếu tố sống còn, vấn đề then chốt để Quốc hội qua các nhiệm kỳ đều hoàn thành xuất sắc trọng trách mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó. Cùng với đó là tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo gắn với phát huy dân chủ, pháp quyền; xử lý hài hòa mối quan hệ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ và phát huy vị trí, vai trò của từng nhân tố này trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam...

Trong khi đó, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về dân chủ và pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Ngọc Đường đề xuất: Cần tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp, tăng cường tính phản biện trong các cơ quan của Quốc hội; đồng thời đổi mới tư duy về giám sát trong tình hình mới, nâng cao hơn nữa chất lượng của đại biểu Quốc hội-phải tìm được những người đủ đức, đủ tài, xứng đáng đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân, thay mặt nhân dân quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Nhấn mạnh vai trò của Quốc hội trong việc quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, đồng chí Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề cập tới việc hoàn thiện các chỉ tiêu trong nghị quyết về kinh tế-xã hội. Nghiên cứu, xác định rõ phạm vi quyết định thuộc thẩm quyền Quốc hội và Chính phủ theo hướng giảm bớt những chỉ tiêu có tính chất tuân thủ, mở rộng những chỉ tiêu mang tính định hướng cho công tác điều hành của Chính phủ; nghiên cứu hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu theo hướng thay thế những chỉ tiêu không còn phù hợp nhằm kịp thời đáp ứng với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh tế-xã hội cũng như phù hợp với thông lệ quốc tế.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm khác của Quốc hội thời kỳ mới được các đại biểu đề cập tới đó là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hoạt động giám sát, nhất là giám sát tối cao của Quốc hội; đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại của Quốc hội, góp phần khẳng định vai trò, vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế; chủ động khai thác, ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học-công nghệ, đặc biệt là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) để đổi mới phương pháp làm việc, nâng cao tiến độ, chất lượng, hiệu quả; phấn đấu xây dựng thành công Quốc hội số.

Các đại biểu tin tưởng, Quốc hội Việt Nam với bản lĩnh chính trị, tư duy đổi mới và khát vọng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân chắc chắn sẽ tiếp tục vững bước trên hành trình “dám đi trước một bước về thể chế”, góp phần hiện thực hóa khát vọng Việt Nam hùng cường, đồng hành với dân tộc vững bước trong kỷ nguyên mới.