Hiện đại hóa lưới điện bằng hệ thống SCADA

Trung tâm điều hành SCADA trực thuộc EVN SPC

Hệ thống SCADA và toàn bộ mạng lưới kết nối SCADA tại 21 tỉnh, thành phố trực thuộc EVN SPC gồm một hệ thống SCADA chính, một hệ thống SCADA dự phòng, 43 Remote Console đặt tại 21 tỉnh và Công ty Lưới điện cao thế miền Nam, kết nối với 104 trạm 110 kV và 880 recloser.

Cụ thể, các thiết bị của hệ thống SCADA gồm mạng máy tính công nghiệp, các màn hình máy tính kết nối Server phục vụ công tác giám sát và điều khiển các thiết bị trong trạm 110 kV; các recloser và LBS có kết nối SCADA, phần mềm điều khiển là Spectrum Power 7; các tủ RTU, hệ thống cáp quang đường trục sử dụng thiết bị truyền dẫn SDH, cho phép truyền tải tất cả các dữ liệu từ RTU tại các trạm 110 kV thông qua các thiết bị viễn thông về MCC và BCC; hệ thống điện thoại IP phone (kênh truyền riêng của EVN SPC); hệ thống cấp điện dự phòng và các thiết bị văn phòng phụ trợ (máy in, máy fax)...

Quản lý toàn bộ hệ thống SCADA là Trung tâm điều hành SCADA trực thuộc EVN SPC để giám sát vận hành các trung tâm điều khiển và trạm biến áp điều khiển xa, không người trực. Đồng thời, tổ chức thực hiện đào tạo, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực về lĩnh vực SCADA/DMS, tự động hóa lưới điện, lưới điện thông minh, vận hành các trung tâm điều khiển xa.

Bên cạnh đó, SCADA sẽ thực hiện và theo dõi kế hoạch điều khiển xa, lộ trình xây dựng hệ thống trạm biến áp 110 kV không người trực vận hành và thực hiện chức năng bảo trì, sửa chữa, nâng cấp, nghiên cứu, phát triển hệ thống SCADA/DMS, quản lý và khai thác cơ sở dữ liệu hệ thống SCADA, hệ thống công nghệ thông tin. 

Qua thời gian vận hành, hệ thống SCADA đã mang lại những hiệu quả tích cực rõ ràng cho công tác vận hành lưới điện phân phối như giúp cho việc thao tác các thiết bị trên lưới điện chính xác, nhanh chóng, giảm thời gian xử lý sự cố; nhanh chóng cung cấp điện trở lại cho khách hàng, tiết kiệm được thời gian, chi phí để đi tới các thiết bị, giảm thiểu thời gian mất điện cho khách hàng đồng thời đảm bảo lưới điện vận hành an toàn, liên tục, tin cậy và kinh tế.

Cụ thể, khi có sự cố xảy ra, Điều độ viên đương ca phát hiện sự tác động của thiết bị có kết nối SCADA thông qua còi báo động của phần mềm điều khiển. Từ đó Điều độ viên đưa ra các mệnh lệnh điều độ kịp thời, chính xác và hiệu quả.

Đặc biệt là các sự cố thoáng qua, nếu chưa có hệ thống SCADA thì đơn vị quản lý vận hành khó tìm được nguyên nhân xảy ra sự cố điều đó gây nên sự tiềm ẩn nguy cơ sự cố sẽ mở rộng và gây hậu quả nặng nề hơn.

Ngoài ra, trong điều kiện thời tiết xấu như mưa, gió bão, lũ lụt… thì việc sử dụng hệ thống SCADA để thao tác cắt điện các đường dây, cũng như thực hiện cấp điện trở lại cho khách hàng là nhanh nhất, ngăn ngừa nguy cơ sự cố mở rộng gây hậu quả nghiêm trọng cho người và thiết bị.

Bên cạnh đó, sử dụng SCADA sẽ giúp cho nhân viên vận hành theo dõi tình trạng lưới điện một cách chính xác và đầy đủ nhất. Điều độ viên kiểm soát tốt các thông số liên quan đến chất lượng điện năng như điện áp, dòng điện, công suất P, Q trên lưới để cần có những điều chỉnh kịp thời.

Do đó, so với trước kia, tình trạng các thông số vượt ngưỡng không còn xảy ra, điều này tác động tốt đến công tác vận hành và chỉ tiêu tổn thất điện năng. Hình thức kiểm soát các thông số thông qua sơ đồ trên màn hình SCADA thuận lợi và hiệu quả hơn nhiều so với phải di chuyển từ nơi trực ca đến vị trí các thiết bị.

Đặc biệt, hệ thống SCADA là công cụ hữu hiệu để có đầy đủ thông tin nhằm đưa ra phương án vận hành tối ưu và sẽ thực hiện nhiệm vụ sa thải tự động phụ tải khi thiếu nguồn có tính chọn lọc và công suất cắt phù hợp, bảo đảm kiểm soát phạm vi mất điện theo thứ tự đã được định trước.