Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn: Cái gì ách tắc hiện nay, thì chúng ta tháo gỡ ngay bằng việc sửa Luật Quy hoạch lần này

Sáng 10/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Tránh tình trạng ách tắc khi triển khai thi hành Luật

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thẳng thắn nêu thực tế: Luật Quy hoạch đã qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung, nhưng khi tổ chức thực hiện thì các địa phương vẫn "kêu vướng".

Vậy vướng ở đâu? Vướng ở chỗ nào? Vướng do quy định pháp luật hay do Nghị định ban hành, hay do Thông tư của Bộ mà địa phương chưa triển khai thực hiện được? Nêu một loạt câu hỏi, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần lấy ý kiến của UBND các địa phương thực hiện sáp nhập đối với dự thảo Luật này để xác định rõ những điểm nghẽn, vướng mắc trong thi hành Luật Quy hoạch, nhằm tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật trên tinh thần “khó đâu, tháo đó”, “tắc đâu, thông đó”.

Lưu ý một số khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ liên quan đến Luật Quy hoạch, Chủ tịch Quốc hội lưu ý hai vấn đề, một là, đánh giá phù hợp giữa các loại quy hoạch với nhau; và hai là, đánh giá phù hợp với dự án đầu tư với quy hoạch trong bối cảnh cơ quan chủ trì quy hoạch chưa đầy đủ.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo cần rà soát các quy định của các Luật có liên quan như: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư cũng như các quy định về quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành; đồng thời, làm rõ nội dung về tích hợp quy hoạch, tránh không để xảy ra mâu thuẫn, chồng chéo; xác định quy hoạch được sử dụng, làm cơ sở tích hợp các quy hoạch khác nhau.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, nội dung về phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch phải rõ. Bày tỏ thống nhất với việc giao thẩm quyền cho cấp tỉnh, song Chủ tịch Quốc hội lưu ý “phải có giám sát, kiểm tra...".

Cho rằng, quy hoạch chuyển tiếp cũng là vấn đề cần phải tính, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan soạn thảo "quan tâm sửa cho đúng, trúng, không cần phải dài mà cái gì ách tắc hiện nay ở địa phương thì chúng ta tháo gỡ ngay bằng sửa luật này”.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật phải rõ ràng, tránh tình trạng ách tắc khi triển khai thi hành Luật.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch lần này nhằm giải quyết được một phần các vướng mắc trong thi hành Luật Quy hoạch. Do đó, trong thời gian tới, cần tiếp tục rà soát, tổng kết việc thực hiện Luật Quy hoạch để sửa toàn diện Luật này cũng như pháp luật liên quan.

Hạn chế mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy hoạch sau khi phê duyệt

Trong Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ và Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Thắng cho biết, về xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng: Trường hợp quy hoạch ngành quốc gia mâu thuẫn với nhau, quy hoạch vùng mâu thuẫn với nhau, quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với nhau, Thủ tướng Chính phủ quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Trường hợp các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có mâu thuẫn với nhau, thì cấp có thẩm quyền cao hơn quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với quy hoạch khác cơ quan tổ chức lập; cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với trường hợp các quy hoạch do cùng một cơ quan tổ chức lập.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng giao Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định hướng dẫn về việc xử lý mâu thuẫn trong các trường hợp nêu trên.

Về phương án xử lý quy hoạch cấp huyện và bổ sung quy hoạch cấp xã, Bộ trưởng nêu rõ, hiện nay, các quy hoạch cấp huyện và quy hoạch cấp xã thuộc quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất được quy định và điều chỉnh tại Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đất đai.

Việc bãi bỏ quy hoạch đô thị và nông thôn ở cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và bổ sung quy hoạch ở cấp xã sẽ được thực hiện trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đất đai, bao gồm cả xử lý chuyển tiếp các quy hoạch này.

Để phù hợp với việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đã sửa đổi nội dung quy hoạch tỉnh theo hướng xác định phương án phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh và liên xã.

Về việc lập đồng thời các quy hoạch, Bộ trưởng cho biết, để đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch và đẩy mạnh việc triển khai các dự án có vai trò tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội mà không phải chờ quy hoạch cấp trên được quyết định hoặc phê duyệt, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về việc quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh được phép lập đồng thời; quy hoạch được lập, thẩm định xong trước, thì được quyết định hoặc phê duyệt trước.

Trình bày Báo cáo tóm tắt một số ý kiến về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, về nguyên tắc lập quy hoạch, Thường trực Ủy ban cho rằng, dự thảo Luật quy định cho phép quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành được lập đồng thời với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, nhưng chỉ được phê duyệt sau khi quy hoạch mà quy hoạch đó cụ thể hóa được quyết định, phê duyệt có thể làm chậm, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện các dự án đầu tư, dẫn đến các mục tiêu, yêu cầu về tốc độ tăng trưởng kinh tế - xã hội không đạt được hiệu quả như kỳ vọng.

Do đó, đề nghị cân nhắc nghiên cứu theo hướng đối với quy hoạch cùng cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt, thì quy hoạch nào được lập, thẩm định xong trước sẽ được quyết định, phê duyệt trước.

Đối với quy hoạch khác cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt, thì quy hoạch có cấp thẩm quyền cao hơn phải được quyết định, phê duyệt trước để hạn chế tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy hoạch sau khi được quyết định, phê duyệt.

Về mối quan hệ giữa các quy hoạch, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi nêu rõ, Thường trực Ủy ban cho rằng, việc bổ sung và làm rõ nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch là cần thiết nhằm tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định chi tiết xử lý các trường hợp cụ thể trong thực tiễn.

Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu phương án xử lý phù hợp đối với mâu thuẫn giữa các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với nhau trong trường hợp có cùng cơ quan tổ chức lập quy hoạch thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với Báo cáo Một số ý kiến về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật của Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng như thống nhất với nhiều nội dung định hướng tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện như: phạm vi sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch lần này; hệ thống quy hoạch; nhiệm vụ lập quy hoạch; các quy định về nội dung quy hoạch; trình tự, thủ tục thẩm định quy hoạch; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Với phạm vi sửa đổi, bổ sung như trên, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự thảo Luật sau khi tiếp thu ý kiến của cơ quan chủ trì thẩm tra và ý kiến của ĐBQH đã đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ Chín.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cơ quan thẩm tra về nguyên tắc lập quy hoạch; mối quan hệ giữa các loại quy hoạch; xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch; việc phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia; quy định rõ danh mục định hướng đầu tư trong nội dung quy hoạch; quy định chuyển tiếp trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030 để thực hiện dự án khẩn cấp, nhiệm vụ cấp bách.