Ngành Công Thương khu vực phía Bắc: Giữ nhịp tăng trưởng

Những con số "biết nói"

Theo báo cáo từ Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp, Bộ Công Thương, tăng trưởng công nghiệp, thương mại của các địa phương khu vực phía Bắc trong 9 tháng năm 2025 khả quan.

Về công nghiệp, nhiều tỉnh, thành có chỉ số sản xuất công nghiệp tăng tốt, như: Hải Phòng, Phú Thọ, Hưng Yên, Ninh Bình, Lai Châu, Quảng Ninh, Bắc Ninh đều ở mức tăng trên 10%; nhóm Hà Nội, Thái Nguyên, Lào Cai, Điện Biên, Tuyên Quang, Lạng Sơn duy trì mức tăng 6 - 9%. Những con số này đã phản ánh rõ nét lợi thế về chế biến chế tạo, năng lượng, vật liệu xây dựng và chế biến nông - lâm - thủy sản của vùng.

Thương mại nội địa cũng khởi sắc khi tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ đạt 1.947 nghìn tỷ đồng, tăng 13,5% so cùng kỳ. Trong đó, một số địa phương đạt mức cao như: Hải Phòng đạt 277,08 nghìn tỷ (tăng 15,3%), Ninh Bình 198,59 nghìn tỷ (tăng 18,8%), Lạng Sơn tăng mạnh 20,6%…

Việc triển khai các chương trình hợp tác liên kết phát triển Công Thương trong khu vực đã đạt nhiều kết quả thiết thực. Nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ, triển lãm, tuần hàng, hội nghị kết nối cung - cầu được tổ chức, góp phần quảng bá sản phẩm đặc trưng, OCOP, nông sản chủ lực của từng địa phương.

Công tác phối hợp trong quản lý nhà nước về công nghiệp, thương mại, năng lượng và quản lý thị trường được tăng cường, tạo sự gắn kết giữa các tỉnh, thành phố trong giải quyết các vấn đề chung.

Một số địa phương đã phát huy vai trò động lực, hình thành các trung tâm logistics, thương mại điện tử, kết nối hạ tầng công nghiệp, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa trong toàn vùng.

Kim ngạch xuất khẩu của cả vùng đạt 199.884 triệu USD (tăng 21,6%), nhập khẩu 198.813 triệu USD (tăng 27,3%).

Bên cạnh những con số “sáng”, theo báo cáo, ngành Công Thương khu vực phía Bắc vẫn còn gặp những khó khăn nhất định. Trước hết, nguồn lực và hạ tầng chưa đồng bộ ở vùng miền núi, biên giới. Ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Điện Biên, Lai Châu, Tuyên Quang, hệ thống cụm công nghiệp thiếu kết nối, vốn hạn chế làm giảm sức hút đầu tư.

Chuỗi cung ứng toàn cầu bị xáo trộn (tác động từ tăng thuế, bảo hộ và biến động thị trường quốc tế) khiến nhiều ngành gặp khó, tốc độ tăng trưởng của một số khu vực chậm lại.

Phần lớn doanh nghiệp vẫn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hạn chế vốn, công nghệ, quản trị khó tham gia sâu vào chuỗi giá trị có hàm lượng công nghệ cao và giá trị gia tăng lớn.

Công tác xúc tiến thương mại còn dàn trải, liên kết vùng thiếu mạnh mẽ; thương mại điện tử phát triển không đồng đều; năng lực quản lý, kiểm soát thị trường và bảo vệ người tiêu dùng vẫn mỏng, trong khi nguy cơ buôn lậu, hàng giả và vi phạm an toàn thực phẩm chưa bị triệt tiêu…

Đặc biệt, nhiều chính sách tốt đã có nhưng khoảng cách thực thi giữa văn bản Trung ương và tổ chức thực hiện ở địa phương vẫn còn. Nhiều thủ tục hành chính phức tạp, dữ liệu chưa liên thông. Đây là rào cản đối với nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Đồng bộ các giải pháp gỡ khó, cùng hướng về mục tiêu tăng trưởng

Cũng theo báo cáo từ Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp, trong thời gian tới, ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc được dự báo sẽ tiếp tục duy trì đà phục hồi và tăng trưởng. Đồng thời, phát huy tốt hơn các lợi thế so sánh khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã đi vào vận hành ổn định, tạo nền tảng cho sự quản lý tập trung, thống nhất và hiệu quả hơn.

Về thuận lợi, khu vực có vị trí địa lý chiến lược, hệ thống hạ tầng giao thông và liên kết vùng ngày càng được cải thiện, góp phần thúc đẩy lưu thông hàng hóa, giảm chi phí logistics và mở rộng thị trường. Thị trường nội địa với quy mô lớn, sức mua phục hồi, cùng sự phát triển mạnh mẽ của các kênh phân phối hiện đại và thương mại điện tử tiếp tục mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp.

Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mang lại điều kiện thuận lợi để mở rộng xuất khẩu, trong khi tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo, công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghiệp hỗ trợ đang được quan tâm đầu tư, hứa hẹn thu hút mạnh mẽ các dự án FDI công nghệ cao, thân thiện môi trường. Song song với đó, chính sách phân cấp, phân quyền, cải cách hành chính, các chương trình xúc tiến thương mại cấp quốc gia và nguồn vốn đầu tư công tiếp tục là động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển.

Với những thuận lợi trên, cộng hưởng cùng nỗ lực đạt cho được mục tiêu chung của toàn ngành đã đề ra, ngành Công Thương khu vực đã đặt ra đồng bộ các giải pháp, cũng đồng thời là lời giải cho những hạn chế còn tồn tại. Theo đó, các địa phương trong khu vực ưu tiên hoàn thiện hạ tầng cụm công nghiệp và logistics ở vùng khó khăn, huy động vốn xã hội hoá, tập trung trước hết vào giao thông, điện, cấp thoát nước và xử lý nước thải để nâng cao tỷ lệ lấp đầy cụm công nghiệp ở vùng núi, biên giới.

Tháo gỡ nhanh cho dự án động lực và nguồn điện, xử lý dứt điểm các dự án chậm tiến độ, tạo dư địa cho FDI lớn vào chế tạo, bán dẫn, năng lượng sạch là những ngành sẽ giữ vai trò dẫn dắt. Tập trung nâng cao năng lực doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua chương trình khuyến công, hỗ trợ đổi mới công nghệ, tư vấn quản trị, truy xuất nguồn gốc, chuẩn hóa thanh toán điện tử, có trọng tâm, tránh dàn trải.

Cùng đó, ưu tiên cải cách thủ tục, kết nối dữ liệu liên ngành; xúc tiến thương mại có chiến lược và liên vùng; siết quản lý thị trường, nâng chất thanh tra an toàn thực phẩm; phát triển thương mại điện tử theo hệ sinh thái…

Những tháng còn lại của năm 2025, các địa phương khu vực phía Bắc nỗ lực chung tay với những khu vực khác nhằm đạt mục tiêu đã đặt ra của ngành Công Thương. Trong đó, chỉ số sản xuất công nghiệp phấn đấu trên 2 con số từ 10% trở lên; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng phấn đấu tăng 15,2%; kim ngạch xuất khẩu phấn đấu tăng 19% so với cùng kỳ năm trước; kim ngạch nhập khẩu phấn đấu tăng 3,8%.