Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: FTA Index không chỉ để 'so sánh' mà là động lực thúc đẩy thực thi FTA tốt hơn

Chiều 8/4, tại trụ sở Chính phủ, Bộ Công Thương đã phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổ chức Lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của các địa phương - FTA Index năm 2024. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự sự kiện.

Tại Quyết định 661/QĐ/BCT, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã giao Báo Công Thương phối hợp với Vụ Chính sách thương mại đa biên tổ chức Lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) của các địa phương năm 2024.

Lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác triển khai hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước mà còn tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả thực thi hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA); đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp, địa phương tốt hơn trong quá trình tham gia thương mại quốc tế và chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự và sẽ có bài phát biểu tại Lễ công bố chỉ số FTA Index

Tận dụng FTA - “xa lộ lớn” thúc đẩy thương mại

Phát biểu khai mạc sự kiện, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Bộ chỉ số FTA Index sẽ là công cụ đánh giá định lượng, khách quan, toàn diện về tình hình, mức độ thực thi các FTA tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trước xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng; cạnh tranh chiến lược và chiến tranh thương mại giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, đặc biệt là xu hướng bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng, cùng với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa quyết định áp thuế đối ứng từ 10% đến 49% đối với hàng hóa của tất cả các nước khi nhập khẩu vào Hoa Kỳ, tác động tiêu cực đến hoạt động thương mại quốc tế... thì các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã trở thành xu hướng chủ đạo, được xem như là các “xa lộ lớn” thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia.

Nhận thức được tầm quan trọng đó, ngay từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra chủ trương tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, trọng tâm là hội nhập kinh tế quốc tế nhằm khơi thông, mở rộng quan hệ với các quốc gia và tổ chức quốc tế, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu khai mạc lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index

Thực hiện chủ trương của Đảng, những năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều quyết sách quan trọng, chỉ đạo triển khai sâu rộng, bài bản, hiệu quả công tác hội nhập kinh tế quốc tế trên tất cả các kênh đối ngoại song phương, đa phương.

Nổi bật là đã đẩy mạnh đàm phán, ký kết và thực thi 17 FTA với hầu hết các nền kinh tế, đối tác lớn trên thế giới, đưa Việt Nam trở thành một trong những nước dẫn đầu khu vực và thế giới về tham gia các khuôn khổ hợp tác kinh tế song phương và đa phương.

Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, việc thực thi có hiệu quả các FTA trong thời gian qua đã giúp mở rộng, đa dạng thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

Cùng với đó, việc tận dụng, thực thi có hiệu quả các FTA cũng góp phần thúc đẩy kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng mạnh và cán cân thương mại được cải thiện rõ rệt theo hướng chuyển từ thâm hụt sang thặng dư liên tục trong nhiều năm (trong đó năm 2024 là năm thứ 9 liên tiếp nước ta xuất siêu với mức thặng dư kỷ lục gần 25 tỷ USD), góp phần nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô, đóng góp quan trọng, tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Tư lệnh ngành Công Thương cũng chỉ rõ, việc thực thi các FTA thời gian qua cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần sớm khắc phục.

Đó là việc tận dụng cơ hội từ các FTA giữa các địa phương và doanh nghiệp chưa đồng đều, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa; nhiều doanh nghiệp chưa cập nhật đầy đủ thông tin, chưa nắm rõ cam kết cụ thể và chưa đủ năng lực để đáp ứng các tiêu chuẩn về xuất xứ, kỹ thuật, môi trường, lao động...;

Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các cơ quan Trung ương, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp trong triển khai FTA chưa thật sự đồng bộ, hiệu quả, làm giảm tác động lan tỏa của các hiệp định thương mại tự do.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, FTA Index sẽ làm căn cứ quan trọng, giúp Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương hoạch định cơ chế, chính sách điều hành xuất, nhập khẩu bảo đảm sát thực, hiệu quả, thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp chủ động tham gia và tận dụng có hiệu quả cơ hội từ các FTA

Để kịp thời khắc phục hạn chế nêu trên, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng Bộ Chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do của các địa phương - FTA Index nhằm tạo lập, cung cấp cơ sở dữ liệu minh bạch, khách quan, toàn diện về mức độ thực thi các cam kết FTA tại từng địa phương.

FTA Index cũng sẽ làm căn cứ quan trọng, giúp Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương hoạch định cơ chế, chính sách điều hành xuất, nhập khẩu bảo đảm sát thực, hiệu quả, thúc đẩy cộng đồng doanh nghiệp chủ động tham gia và tận dụng có hiệu quả cơ hội từ các FTA để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

“Trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang trải qua nhiều biến động phức tạp, khó dự báo, Bộ chỉ số FTA Index là minh chứng rõ nét, khẳng định với các đối tác thương mại quốc tế về cam kết của Việt Nam trong thực thi các FTA mà nước ta là thành viên” -Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

FTA Index: Không chỉ để "so sánh", mà để hành động

Theo đó, để giúp các địa phương, ngành hàng tận dụng, thực thi tốt các hực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Công Thương đã khẩn trương chỉ đạo đơn vị chức năng chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan và các địa phương tập trung khảo sát, đánh giá và xây dựng Bộ chỉ số FTA Index 2024.

Đồng thời, tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo tham vấn ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia có uy tín, các tổ chức quốc tế và khu vực, đại sứ quán của nhiều quốc gia để hoàn thiện Bộ Chỉ số.

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long phát biểu đề dẫn tại sự kiện

Đông đảo các đại biểu tham dự lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index

Sau một thời gian làm việc khẩn trương, nghiêm túc, với sự chỉ đạo kịp thời, sát sao của Thủ tướng Chính phủ và sự phối hợp hiệu quả, tích cực của các Bộ, ngành, địa phương và các tổ chức quốc tế, Bộ Chỉ số FTA Index 2024 đã hoàn thành, bảo đảm khoa học, khách quan, bám sát định hướng, kế hoạch thực thi của Chính phủ và phù hợp với các quy định hiện hành của pháp luật.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, Bộ chỉ số FTA Index sẽ là công cụ đánh giá định lượng, khách quan, toàn diện về tình hình, mức độ thực thi các FTA tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước và được triển khai định kỳ hàng năm nhằm kịp thời nhận diện những điểm nghẽn trong quá trình thực thi các cam kết FTA tại địa phương và đề xuất các giải pháp cải thiện cụ thể, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành chính sách xuất nhập khẩu của các cấp chính quyền một cách sát thực, hiệu quả.

Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, việc đánh giá kết quả thực thi FTA thông qua Bộ Chỉ số này không chỉ để “so sánh”, mà còn là động lực thúc đẩy các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp thực thi có hiệu quả và tối ưu hóa các cơ hội từ các FTA để đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, góp phần duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững và hiện thực hóa mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế một cách thiết thực, hiệu quả mà Đảng, Nhà nước đã đề ra.

Ngay sau phần phát biểu khai mạc của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ Công Thương sẽ vinh danh các địa phương có mức độ tận dụng, thực thi tốt các FTA theo các nhóm:

Nhóm 1: Nhóm địa phương có chỉ số thành phần FTA Index Cao nhất, dựa theo các tiêu chí:

Một là, chỉ số thành phần về hoạt động tuyên truyền, phổ biến thông tin FTA

Hai là, chỉ số thành phần về công tác xây dựng pháp luật của Cơ quan quản lý Nhà nước địa phương;

Ba là, chỉ số thành phần về tận dụng FTA và chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh;

Bốn là, chỉ số thành phần về thực hiện các cam kết về phát triển bền vững.

Nhóm 2: Nhóm các tỉnh/thành phố đạt kết quả Tốt nhất trong việc đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024 đối với các chỉ số thành phần

Nhóm 3: Nhóm các tỉnh, thành phố đạt kết quả Khá trong việc đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024

Nhóm 4: Nhóm các tỉnh/thành phố đạt kết quả Tốt trong việc đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024

Nhóm 5: Nhóm các tỉnh, thành phố đã có thành tích trong việc đánh giá kết quả thực hiện các Hiệp định thương mại tự do (FTA Index) năm 2024.

Báo Công Thương sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về Lễ công bố Bộ chỉ số FTA Index của các địa phương năm 2024...